Ποια θα είναι η επόμενη προμήθεια της ΠΑ; – «Οι ΗΠΑ δεν απάντησαν για τα F-35» λένε οι Γάλλοι

Oι Γάλλοι με εκτενές δημοσίευμα ασχολούνται με τις μελλοντικές προμήθειες μαχητικών αεροσκαφών της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας και αναφέρουν με νόημα ότι αν και η Αθήνα έχει αποστείλει εδώ και καιρό αίτημα εκδήλωσης ενδιαφέροντος προς τις ΗΠΑ για τα αμερικανικά F-35 δεν έχει δοθεί καμία απάντηση.

Η απάντηση του Έλληνα ΥΕΘΑ σε ερώτηση για το αν η Ελλάδα ενδιαφέρεται για τα αποσυρόμενα βρετανικά Eurofighter Typhoon επιπέδου Tranche 1, ο οποίος απάντησε λέγοντας «εξετάζουμε κάθε ενδεχόμενο», φαίνεται πως ενοχλεί τους Γάλλους που θέλουν να αγοραστούν από την Ελλάδα επιπλέον Rafale καθώς ο αριθμός των είκοσι τεσσάρων μαχητικών του τύπου που θα προμηθευτεί η Ελλάδα κρίνεται ανεπαρκής ειδικά εάν, οι Αμερικανοί απαντήσουν εν τέλει θετικά (πολύ πιθανό αυτό για πολλούς λόγους που τους έχουμε αναλύσει) στο τουρκικό αίτημα για αγορά 40 καινούριων F-16 Viper και τον εκσυγχρονισμό 80 F-16 στο ίδιο επίπεδο.

Εάν συμβεί αυτό η Άγκυρα με μία κίνηση θα έχει ισοφαρίσει τα όποια πλεονεκτήματα θα είχε αποκτήσει η ΠΑ.

Το μόνο που θα έκανε την διαφορά πλέον θα ήταν ο πύραυλος αέρος-αέρος Meteor που όμως και εκεί η παραγγελία των 40 βλημάτων δεν επαρκεί και πρέπει να αυξηθεί τουλάχιστον στα 90.

«Δημοσιεύτηκε τον Μάρτιο του 2021, η τελευταία βρετανική στρατηγική ανασκόπηση, με τίτλο «Defense in the Age of Competition», η οποία προβλέπει ότι η Βασιλική Αεροπορία [RAF] θα πρέπει να αποσύρει 30 μαχητικά αεροσκάφη Eurofighter Typhoon επιπέδου Tranche 1 [είναι ας πούμε η παλαιότερη έκδοση] του αποθέματός του έως το 2025.

Ωστόσο, αυτές οι εναέριες πλατφόρμες έχουν, κατά μέσο όρο, καταναλώσει μεταξύ 40 και 50% των δυνατοτήτων τους. Επίσης, είναι πολύ πιθανό να μεταπωληθούν στην αγορά ως μεταχειρισμένα. Τι μπορεί να ενδιαφέρει… την Ελλάδα.

Πράγματι, στις 27 Οκτωβρίου, ο βουλευτής Κυριάκος Βελόπουλος, επίσης πρόεδρος του κόμματος «Ελληνική Λύση», ρώτησε τον Έλληνα υπουργό Άμυνας, Νίκο Παναγιωτόπουλο, για να μάθει εάν ήταν δυνατόν να αποκτήσει η Αθήνα αυτά τα 30 Eurofighter Typhoon των Βρετανών.

Μια τέτοια ερώτηση μπορεί να φανεί περίεργη δεδομένου ότι η Ελλάδα έχει ήδη παραγγείλει 18 Rafales από τη Γαλλία [και άλλα έξι θα παραγγελθούν σύντομα] και έχει ξεκινήσει ένα πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των F-16.

Οι ελληνικές εργασίες βρίσκονται σε εξέλιξη. Επιπλέον, υπάρχουν επίσης σχέδια για την Αθήνα να αποκτήσει από 18 έως 24 αεροσκάφη 5ης γενιάς F-35A.

Ωστόσο, στην απάντησή του ο Έλληνας Υπουργός Άμυνας δεν απέκλεισε επισήμως την ιδέα του κ. Βελόπουλου. «Εξετάζουμε όλες τις πιθανές επιλογές για να βρούμε την καταλληλότερη προσέγγιση προκειμένου να αυξήσουμε περαιτέρω τις επιχειρησιακές δυνατότητες της αεροπορίας μας [Polemikí Aeroporía]», είπε ο κ. Παναγιωτόπουλος.

Ωστόσο, πρόσθεσε, «η δομή των ενόπλων δυνάμεων για το 2020-34 είναι σαφώς καθορισμένη, αφού έχει εγκριθεί από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Εξωτερικών και Άμυνας [ΚΥΣΕΑ]», ιδίως όσον αφορά τις «επιχειρησιακές απαιτήσεις σχετικά με την «απόκτηση σύγχρονων μαχητικά αεροπλάνα».

 Και αυτά «εμπίπτουν στην κατηγορία των απόρρητων πληροφοριών», υπογράμμισε ο Έλληνας υπουργός. 

Όμως στις 7 Οκτωβρίου, ενώπιον των βουλευτών, υπέδειξε ότι οι ανάγκες του ΓΕΑ για «διασφάλιση της άμυνας της χώρας είναι 48 [μαχητικά] αεροσκάφη νέας γενιάς.

Γεγονός παραμένει ότι εάν και η πιθανή αγορά των 30 βρετανικών Eurofighter δεν έχει αποκλειστεί από την Ελλάδα, αυτό δεν σημαίνει ότι θα υλοποιηθεί.

Φυσικά, η ΠΑ αργά ή γρήγορα θα πρέπει να αντικαταστήσει τα τριάντα περίπου F-4 Phantom που διατηρεί ακόμα σε υπηρεσία, αφού τα έχει εκσυγχρονίσει στο πλαίσιο του προγράμματος «Peace Icarus 2000».

Εξ ου και η επιλογή «F-35A», η οποία δεν έχει προχωρήσει σχεδόν καθόλου από τότε που εστάλη αίτημα για πληροφορίες από τις ελληνικές αρχές στους Αμερικανούς ομολόγους τους (σημειώνεται ότι «επιστολή εκδήλωσης ενδιαφέροντος» για την απόκτηση 18-24 αμερικανικών μαχητικών αεροσκαφών εστάλη στην Ουάσιγκτον από το υπουργείο Εθνικής Άμυνας στις 6 Νοεμβρίου του 2020)

Όμως τα Typhoon της RAF, είναι εξοπλισμένα μόνο με δυνατότητες αέρος-αέρος, και δεν θα ήταν κατάλληλα. Ειδικά δεδομένου ότι είναι απαραίτητο να ληφθεί υπόψη το κόστος συντήρησης και διατήρησης σε λειτουργική κατάσταση το οποίο τονίζεται τακτικά στη Γερμανία [καθώς και στο Ηνωμένο Βασίλειο] λόγω δυσκολιών στην προμήθεια ανταλλακτικών.» καταλήγει το γαλλικό δημοσίευμα.

Για πολλούς λόγους πάντως τα βρετανικά Eurofighter Tranche 1 δεν είναι κατάλληλα για την ΠΑ και δεν είναι μόνο το κόστος συντήρησης και ο ρόλος του σε αποστολές μόνο αέρος-αέρος.

Άλλωστε έτσι όπως προμηθευόμαστε τα γαλλικά Rafale και αυτά σε τέτοιο ρόλο θα αξιοποιηθούν.

Στην έκδοση Tranche-1 το αεροσκάφος έχει μόνο βασική ικανότητα αερομαχίας και έχει χαρακτηριστεί ως έκδοση αρχικής επιχειρησιακής ικανότητας (IOC : Initial Operational Capability).

Στην ουσία τα συγκεκριμένα αεροσκάφη χρησιμοποιήθηκαν στην εκπαίδευση. Εκτός από περιορισμένες ικανότητες αερομαχίας ορισμένα κρίσιμα συστήματα τους, όπως το σύστημα ζεύξης δεδομένων και το σύστημα αυτοπροστασίας DASS (Defensive Aids Sub-System), δεν διέθεταν πλήρεις λειτουργίες.

Εντός αυτής της έκδοσης, η διαμόρφωση Block.2 προσθέτει επιπλέον ικανότητες αερομαχίας, ενώ στη διαμόρφωση Block.5 το αεροσκάφος χαρακτηρίζεται ως έκδοση πλήρους επιχειρησιακής ικανότητας (FOC : Full Operational Capability) με την πιστοποίηση των βλημάτων αερομαχίας AIM-9L Sidewinder, AIM-132 ASRAAM και AIM-120B AMRAAM και την πιστοποίηση ορισμένων δυνατοτήτων αέρος-εδάφους.

Εδώ είναι και το πρώτο μεγάλο μειονέκτημα των αεροσκαφών, διότι τα Tranche-1 μπορούν να αναβαθμιστούν μέχρι τη διαμόρφωση Block.5, μέσω του προγράμματος R2 (Retrofit 2), αλλά δεν μπορούν να αναβαθμιστούν στο επίπεδο Tranche-2 ή Tranche-3.

Στην έκδοση Tranche-2 Block.8 το αεροσκάφος ενσωματώνει νέο ηλεκτρονικό υπολογιστή αποστολής, ενώ η διαμόρφωση Block.10 (EOC 1 : Enhanced Operational Capability 1) ενσωματώνει σημαντικές βελτιώσεις, όπως βελτιωμένο σύστημα DASS, σύστημα IFF Mode.5, ικανότητα χρήσης εκπαιδευτικών βοηθημάτων ACMI, πιστοποίηση βλημάτων αερομαχίας AIM-120C5 και IRIS-T και αέρος-εδάφους (κατευθυνόμενες βόμβες GBU και Paveway, βλήματα αντί-ραντάρ ALARM και ατρακτίδια LITENING III).

Η διαμόρφωση Block.15 (EOC 2) πιστοποίησε το βλήμα αερομαχίας μεγάλου βεληνεκούς Meteor, καθώς και τα βλήματα προσβολής Taurus KEPD, Storm Shadow (SCALP-EG) και Brimstone.

Σήμερα, σε παραγωγή βρίσκεται η τελευταία έκδοση Tranche-3A (EOC 3), η οποία ενσωματώνει την υποδομή υποστήριξης των συστημάτων, που θα ενσωματωθούν στην υπό ανάπτυξη διαμόρφωση EOC 4, καθώς και άλλες σημαντικές βελτιώσεις όπως η υποδομή ενσωμάτωσης σύμμορφων δεξαμενών καυσίμου, νέες καλωδιώσεις οπτικής ίνας, βελτιωμένο ηλεκτρονικό υπολογιστή αποστολής, ραντάρ AESA Captor-E, βελτιωμένο σύστημα αυτοπροστασίας, βελτιωμένους κινητήρες EJ-2000 με μειωμένο βάρος, με σύστημα κατευθυνόμενης ώσης και περισσότερη αξιοπιστία, νέα βλήματα αέρος-εδάφους (SPEAR-3, Marte-ER) και ατρακτίδια (LITENING IV/V).

Συνολικά έχουν παραχθεί 148 αεροσκάφη της έκδοσης Tranche-1 για την Αυστρία (15), τη Γερμανία (33), την Ιταλία (28), την Ισπανία (19) και τη Μεγάλη Βρετανία (53).

Aκούγεται ως κάτι εντυπωσιακό αλλά δεν είναι κατάλληλο για την ΠΑ.

Σε ότι αφορά τα F-35 θα πούμε τα εξής:

Η επίσημη επιστολή εκδήλωσης ενδιαφέροντος (Letter of Request – LOR) που συντάχθηκε από το υπουργείο Εθνικής Άμυνας εστάλη στην αμερικανική κυβέρνηση στις 6 Νοεμβρίου του 2020.

«Η απόφαση για είσοδο (σσ της Ελλάδας) στο πρόγραμμα του F-35 Joint Strike Fighter θα βασιστεί σε μια ποικιλία παραγόντων όπως το πρόγραμμα παράδοσης των μαχητικών, το πλάνο αποπληρωμής, η διαμόρφωση των αεροσκαφών και ένας πιθανός συνδυασμός για την απόκτηση συνολικά 18-24 τζετ (καινούριων ή μεταχειρισμένων από την αμερικανική πολεμική αεροπορία, αν είναι διαθέσιμα)» αναφέρεται στην Επιστολή Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος του ελληνικού υπουργείου Εθνικής Άμυνας με ημερομηνία 6 Νοεμβρίου του 2020.

«Η άμεση απάντησή σας θα εκτιμηθεί» επισημαίνεται στην επιστολή του υπουργείου Εθνικής Άμυνας που υπογράφει ο γενικός διευθυντής Εξοπλισμών και Επενδύσεων Θεόδωρος Λάγιος.

 «Λόγω εσωτερικών δημοσιονομικών ρυθμίσεων και άλλων εφαρμόσιμων κανόνων εντός του προϋπολογισμού και του πλαισίου της ΕΕ για το έλλειμμα είναι κρίσιμης σημασίας τα πρώτα F-35 να παραδοθούν μέσα στο 2021. Από την πλευρά μας θα κάνουμε ό,τι είναι δυνατό για την υλοποίηση αυτού του φιλόδοξου προγράμματος».

Ο γενικός Διευθυντής Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων, προσκαλεί τους αρμόδιους Αμερικανούς αξιωματούχους να επισκεφθούν την Ελλάδα το συντομότερο ώστε να προχωρήσουν οι συζητήσεις για την απόκτηση μιας μοίρας 18 έως 24 μαχητικών αεροσκαφών F-35. 

«Θα θέλαμε να αντιμετωπίσετε αυτό το αίτημα με το υψηλότερο δυνατό αίσθημα επείγοντος, επειδή έχουμε ένα παράθυρο ευκαιρίας για την πιθανή προμήθεια των F-35 στο πολύ κοντινό μέλλον».

Φυσικά έκτοτε, ούτε «απάντηση σύντομα» λάβαμε, ούτε ικανοποιήθηκε το παράθυρο ευκαιρίας για προμήθεια των F-35 στο κοντινό μάλλον το οποίο έγινε παρόν.