Η ελληνική Στρατιωτική Αεροπορία μεταξύ 1914 και 1918

Η περίοδος της Στρατιωτικής Αεροπορίας μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους, αποτελεί ένα από τα πλέον ουσιώδη κεφάλαια της αεροπορικής ιστορίας στην Ελλάδα, καθώς στην χρονική περίοδο μεταξύ 1914 και 1918 τέθηκαν οι βάσεις για την ανάπτυξη του αεροπορικού Όπλου στη χώρα μας.

Στις 16 Αυγούστου 1913, η πόλη της Θεσσαλονίκης ορίστηκε ως η έδρα του «Λόχου Αεροπορίας» που υπαγόταν στο Μηχανικό και τελούσε υπό τις διαταγές του Διοικητή του Γ’ Σώματος Στρατού.

Από την 23η Δεκεμβρίου 1913 και μετά ο «Λόχος Αεροπορίας» υπήχθη στο Υπουργείο Στρατιωτικών με Διοικητή τον Λοχαγό Δημήτριο Καμπέρο και έδρα το αεροδρόμιο Λεμπέτ στη σημερινή Ευκαρπία.

Τον Οκτώβριο του 1915, ο «Λόχος» μετονομάστηκε σε Αεροπορική Υπηρεσία Στρατού (ΑΥΣ) δείγμα της αναβίβασης του Όπλου.

Η αρχική ουδετερότητα της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο σε συνδυασμό με την πολιτική κρίση που ακολούθησε, επέφερε την επέμβαση των δυνάμεων της Αντάντ στη χώρα, με αποτέλεσμα τη μεταφορά της ΑΥΣ πρώτα στο Αμύνταιο Φλώρινας και κατόπιν στη Ν. Ελλάδα.

Η είσοδος στον πόλεμο

Η είσοδος της Ελλάδας στον Α΄ ΠΠ τον Ιούνιο του 1917 σηματοδότησε και την αναδιοργάνωση της ΑΥΣ με τη βοήθεια των Γάλλων υπό τον Γάλλο Ταγματάρχη Denain, με τη βοήθεια του Ανθυπίλαρχου Αλέξανδρου Ζάννα, αεροπόρου και μετέπειτα Υπουργού Αεροπορίας.

Οι Γάλλοι είχαν αναπτύξει σημαντική δραστηριότητα στην περιοχή Θεσσαλονίκης, οργανώνοντας 8 αεροδρόμια και ένα προωθημένο εργοστάσιο βάσης (Όρχος Αεροπορίας). Στις εγκαταστάσεις του αεροδρομίου Σέδες άρχισε κάτω από γαλλική διοίκηση η εκπαίδευση των πρώτων Αεροπόρων και τεχνικών την 4η Σεπτεμβρίου 1917.

Το Νοέμβριο του 1917, η ΑΥΣ επανήλθε στη Θεσσαλονίκη. Μετά την εκπαίδευση των στελεχών από τους Γάλλους η ΑΥΣ μετατράπηκε το 1918 σε διακριτό Σώμα Αεροπορίας, ισότιμο με τα υπόλοιπα Όπλα του Ελληνικού Στρατού.

Η πρώτη Ελληνική Μοίρα ήταν η 532 Μοίρα Αναγνώρισης. Επιχειρούσε στην περιοχή της Γοργόπης (κοντά στην Αξιούπολη), στον Αξιό ποταμό από την 10η Δεκεμβρίου 1917 με δύναμη 12 αεροσκαφών  Dorand A.R.1 και λίγα Breguet 14A2/Β2. Αρχικά το προσωπικό ήταν μικτό δηλαδή Έλληνες και Γάλλοι, ενώ σταδιακά η Μοίρα στελεχώθηκε μόνο με Έλληνες Αεροπόρους μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1918.

Ακολούθησε η δημιουργία της πρώτης Μοίρας Δίωξης της 531 η οποία συγκροτήθηκε την 13η Μαρτίου 1918 και επιχειρούσε στην ίδια περιοχή με αεροσκάφη Nieuport 24bis και Spad VII/XIII.

Η διοίκησή της προσφέρθηκε τιμητικά στον Ανθυπίλαρχο Αλέξανδρο Ζάννα.

Με έδρα το Δημητρίτσι Σερρών συγκροτήθηκε και η δεύτερη Μοίρα Αναγνώρισης με δευτερεύουσα την αποστολή τον βομβαρδισμό (ΜΑΒ) η 533 την 1η Ιουνίου 1918. Η τελευταία ελληνική Μοίρα του πολέμου ήταν η 534 Μοίρα Αναγνώρισης, η οποία συγκροτήθηκε το Σεπτέμβριο του 1918 στο Λεμπέτ Επιπλέον βοηθητικές υπηρεσίες ανέπτυξε η ΑΥΣ στο Μικρό Καραμπουρνού της Θεσσαλονίκης.

Σημαντική ήταν η συμβολή των ελληνικών Μοιρών στη μάχη του Σκρά ντι Λέγκεν, όπου ανέλαβαν αποστολές ρύθμισης των βολών πυροβολικού, βομβαρδισμού και αναγνώρισης του μετώπου, υποστηρίζοντας την επίθεση των Μεραρχιών του Ελληνικού Στρατού. Με την προσθήκη της 533 ΜΑΒ, οι επιχειρήσεις συνεχίστηκαν ανατολικότερα και βορειότερα, όπου και συμπτύσσονταν οι δυνάμεις Γερμανών και Βουλγάρων.