Τι πραγματικά έχει συμβεί στην Τουρκία

Τις τελευταίες ημέρες η Τουρκία βιώνει ένα κύμα αναταραχής-διαδηλώσεων. Αφορμή στάθηκε η εκδήλωση διαμαρτυρίας  60 περίπου ακτιβιστών στο πάρκο Gezi της περιοχής  Τaksim της Κων/πολης στις 31 Μαίου 2013   για το ξερίζωμα 12 δέντρων.

Τελικά αυτή η εκδήλωση  εξελίχθηκε  σε μια ανοιχτή και διαρκή διαμαρτυρία χιλιάδων πολιτών κατά της πολιτικής που εφαρμόζει η κυβέρνηση Ερντογάν. 

Χρειάστηκε βεβαίως η βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων από τις αστυνομικές δυνάμεις και η απαγόρευση μετάδοσης των επεισοδίων που επέβαλε το τουρκικό καθεστώς στα μέσα ενημέρωσης, για να «γιγαντωθεί» και να «θεριέψει» το κύμα αμφισβήτησης, μέσα κυρίως από πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook και το Twitter.

Νεκροί, τραυματίες και αιματοβαμμένοι δρόμοι συνέθεσαν το σκηνικό μάχης στους δρόμους της Κωνσταντινούπολης, προκαλώντας παγκόσμιο σοκ. Οι ταραχές στη συνέχεια επεκτάθηκαν  σχεδόν σε όλη τη χώρα και συγκεκριμένα σε 67 νομούς πραγματοποιήθηκαν συγκεντρώσεις  διαμαρτυρίας.

Σε τι  ενέργειες –κινήσεις  όμως είχε προβεί η κυβέρνηση Ερντογάν  στο πρόσφατο παρελθόν, οι οποίες δυναμίτισαν το φαινομενικά ήρεμο  «κλίμα», που επικρατούσε στην γείτονα χώρα;

Ας δούμε λοιπόν τι προηγήθηκε.

-Αποφασίστηκε  από την κυβέρνηση στα πλαίσια της αναμόρφωσης του πάρκου Gezi ,η κατεδάφιση του πολιτιστικού κέντρου Ατατούρκ προκειμένου να ανεγερθούν  εκεί ,εμπορικό κέντρο ,  τζαμί  και  αντίγραφο του Οθωμανικού Στρατοπέδου

-Kατατέθηκε  πρόταση νόμου από την κυβέρνηση,  αναφορικά με  περιορισμούς στη χρήση  αλκοόλ από τους τούρκους πολίτες.

-Τέλος  η τουρκική κυβέρνηση προέβη στα εγκαίνια έναρξης των εργασιών της 3ης  γέφυρας του Βοσπόρου, στην οποία  προαναγγέλθηκε ότι θα δοθεί το όνομα  του Σουλτάνου Selim, ο οποίος αφενός ενσωμάτωσε τους κούρδους σουνίτες στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, αφετέρου κατηγορήθηκε ως υπεύθυνος για τη σφαγή περίπου 40.000 αλεβιτών.

Οι παραπάνω ενέργειες  ήταν φυσικό ότι προκάλεσαν αντίδραση στους κόλπους των «κεμαλιστών» ,των αλεβιτών και των οικολόγων για προφανείς λόγους,  μέρους της  τουρκικής  κοινωνίας και ιδίως της νεολαίας για το ζήτημα  του περιορισμού της χρήσης αλκοόλ και φυσικά της αντιπολίτευσης. Ουσιαστικά η σύσταση των διαμαρτυρόμενων πολιτών είναι ετερόκλητη και όχι ομοιογενής.

Ο  Ερντογάν κατηγορείται για αυταρχισμό και ότι συμπεριφέρεται ως Σουλτάνος από μεγάλη μερίδα των διαμαρτυρομένων και των μέσων μαζικής ενημέρωσης.  Ο ίδιος ήταν απόλυτα σαφής σχετικά με τις προθέσεις του. Περιγράφοντας το όραμα του νεοϊσλαμικού κράτους που θέλει να κτίσει είπε: “Κανένα ρεμάλι δεν θα εμποδίσει να κτιστεί αντίγραφο του Οθωμανικού Στρατοπέδου στο πάρκο Gezi και μάλιστα θα κτίσουμε κι ένα ακόμα τζαμί. Θα κατεδαφίσουμε και το Κέντρο Πολιτισμού Ατατούρκ να χτίσουμε κάτι πιο καλό. Δεν θα ζητήσω την άδεια απο κάποιους αλήτες που πήγαν στην πλατεία και ξεσήκωσαν τον κόσμο” είναι οι ακριβείς δηλώσεις του στα εγκαίνια του Κέντρου Προστασίας Οθωμανικών Αρχείων.

Και κατέληξε δηλώνοντας: “Εγω δεν είμαι δικτάτορας, εγώ δεν είμαι αφέντης του λαού, είμαι υπηρέτης του λαού. Αν ψάχνετε δικτάτορες ψάξτε στο παρελθόν” και βέβαια αναφερόταν στον Κεμάλ Ατατούρκ και τον Ισμέτ Ινονού.

Ο Τούρκος πρωθυπουργός υποστήριξε ακόμα πως “Κάποιοι προσπάθησαν να κόψουν την κεντρική μας αρτηρία, τη σύνδεση μας με το ένδοξο μας παρελθόν με την Οθωμανική Αυτοκρατορία , εμείς τώρα προσπαθούμε να δείξουμε το παρελθόν αυτό. Δεν μπορούμε να παραμείνουμε θεατές στο γεγονός ότι μερικοί πλιατσικολόγοι πηγαίνουν στην πλατεία και προκαλούν το λαό μας. Ο λαός όταν μας έδωσε την ψήφο του, το έκανε για να προστατεύσουμε την Ιστορία μας” τόνισε.

Σημαντική εξέλιξη πρέπει να θεωρείται για την εκτόνωση της κρίσης και για τη μείωση των συγκρούσεων το μήνυμα που έστειλε ο ηγέτης του Μουσουλμανικού Τάγματος Φ.Γκιουλέν

Ο Φετχουλάχ Γκιουλέν, Χότζας που στην Τουρκία έχει προσηλυτίσει εκατομμύρια μέλη, σύμφωνα με την εφημερίδα Vatan με το δικό του μήνυμα κάλεσε τους αστυνομικούς να μειώσουν την βία που ασκούν εναντίον των διαδηλωτών.  «Είναι σημαντική αρχή να μην ασκείς βία στη βία και αυτό που έχει αξία είναι συμπάθεια. Είναι συμπάθεια να τραβάς το αυτί του ανθρώπου που για άδικο λόγω ρίχνει γροθιά».Έχει σημασία το μήνυμα αυτό καθώς τα μέλη του τάγματος Γκιουλέν υπακούν πάντα πιστά τις συστάσεις του ηγέτη τους.

Η καθημερινή εφημερίδα Zaman που ιδιοκτήτης είναι ο Γκιουλέν έχει κυκλοφορία 1.000.000 φύλλων! Ο Γκιουλέν θεωρείται πως είναι από τους ανθρώπους που κινεί τα νήματα στην Τουρκία. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Ερντογάν στις ΗΠΑ, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Μπουλέντ Αρίντς είχε αλλάξει το πρόγραμμα τους και είχε πραγματοποιήσει οδικό ταξίδι για να επισκεφθεί τον Γκιουλέν στο σπίτι του.  To μήνυμα το έστειλε 6 ημέρες μετά το ξέσπασμα των συγκρούσεων.

Ωστόσο αξίζει να εστιάσουμε την προσοχή μας σε  2 γεγονότα που διαδραματίστηκαν τις τελευταίες ημέρες στην Τουρκία και στα οποία έχουν «εμπλοκή» οι Ενοπλες Δυνάμεις της Τουρκίας.

Το πρώτο περιστατικό  σύμφωνα με το οποίο  διαδηλωτές εισήλθαν σε στρατιωτικό νοσοκομείο στην Κων/πολη για να προφυλαχθούν από την αστυνομία .Οι αστυνομικές δυνάμεις ήλθαν αντιμέτωπες  με τη  φρουρά του τουρκικού στρατού, η οποία είναι υπεύθυνη για την ασφάλεια στρατιωτικού νοσοκομείου.

Η αστυνομία επιχείρησε να εισέλθει με όχημα στον προαύλιο χώρο του νοσοκομείου, οι στρατιώτες δεν έδωσαν άδεια και ακολούθησε λεκτική αντιπαράθεση με τους αστυνομικούς να απειλούν τους στρατιώτες με χρήση χημικών, σύμφωνα με τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης.

Λίγο αργότερα το στρατιωτικό νοσοκομείο μοίρασε σε διαδηλωτές ιατρικές μάσκες για να προστατευθούν από τη βροχή των χημικών.

Το δεύτερο περιστατικό έχει να κάνει με το  ίδιο το Τουρκικό Γενικό Επιτελείο Στρατού , το οποίο ανακοίνωσε τη Δευτέρα 3 Ιουνίου, ότι δυνάμεις του τουρκικού στρατού δέχθηκαν πυρά από αντάρτες του PKK στα σύνορα με το Ιράκ, με αποτέλεσμα να τραυματιστεί ένας τούρκος στρατιώτης .

Οι τουρκικές δυνάμεις ανταπέδωσαν τα πυρά. Στην επιχείρηση συμμετείχε  ένα ελικόπτερο Cobra.Το περιστατικό σημειώθηκε την ώρα που βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία αποχώρησης των κούρδων ανταρτών από την Τουρκία, μετά τη συμφωνία της κυβέρνησης με τον ηγέτη των κούρδων ανταρτών, Αμπντουλάχ Οτζαλάν.

Θα πρέπει να δούμε αρχικά  εάν το δεύτερο  παραπάνω γεγονός έχει και ανάλογη συνέχεια με άλλα παρεμφερή συμβάντα- ανακοινώσεις  από πλευράς των ΤΕΔ   και  στη συνέχεια εάν αυτά έχουν τη «δυναμική» να μεταβάλουν το σκηνικό των μεγάλων διαδηλώσεων που μαίνονται σε πολλές μεγάλες τουρκικές πόλεις.

Αν αυτό επισυμβεί τότε τα γεγονότα στην γειτονική χώρα θα έχουν την δυναμική  να «ξεφύγουν» από τον έλεγχο της κυβέρνησης Ερντογάν και να παίξει ενεργό ρόλο ο Στρατός πρός τούτο .

Ο διεθνής παράγων από την άλλη, σύσσωμος  βάλει κατά της βίαιης καταστολής  των διαδηλώσεων από την τουρκική αστυνομία ,θεωρώντας εμμέσως πλήν σαφώς την κυβέρνηση Ερντογάν υπεύθυνη προς τούτο. Μάλιστα οι ΗΠΑ δια στόματος ΥΠΕΞ τους πηγαίνουν ένα βήμα μακρύτερα, κάνοντας έμμεση υπόδειξη στην τουρκική κυβέρνηση για διεξαγωγή έρευνας και αναζήτηση υπευθύνων για την όντως αλόγιστη χρήση βίας.

Φαίνεται ότι ο  νεοοθωμανισμός Ερντογάν –Νταβούτογλου, η κακές σχέσεις με το Ισραήλ ,η διαφορετική με τις ΗΠΑ προσέγγιση στο Συριακό πρόβλημα είναι μερικά σημαντικά « σημαντικά βαρίδια» μεταξύ των κυβερνήσεων ΗΠΑ-Τουρκίας.

Τέλος  δεν θα πρέπει να διαφύγει της προσοχής μας το γεγονός  ότι αναμένεται  να γίνουν Διεργασίες διπλωματικού χαρακτήρα αλλά και ευρύτερες «συνεννοήσεις» στην Αθήνα στο τέλος του μήνα όταν και θα αφιχθεί, ο Αμερικανός βοηθός υπουργός Άμυνας Ντέρεκ Σολέ (άτομο της απόλυτης εμπιστοσύνης του προέδρου  Ομπάμα)

Οι συζητήσεις θα αφορούν προφανώς τα ευρύτερα θέματα ασφαλείας της περιοχής (Συρία, Τουρκία, Κυπριακό, υδρογονάνθρακες), καθώς επίσης και την ενίσχυση των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων από με πλεονάζων υλικό των αντίστοιχων αμερικανικών.

Χρειάζεται διαρκή παρακολούθηση και επαγρύπνηση από πλευράς τόσο των Ενόπλων Δυνάμεών μας, όσο και από πλευράς Αστυνομικών αρχών μας για το ενδεχόμενο δημιουργίας προβοκατόρικων ενεργειών σε βάρος μας. Ας θυμηθούμε πώς ξεκινούσε η εφαρμογή του σχεδίου «Βαριοπούλα»,σε βάρος της χώρας μας.

Το κεμαλικό στρατιωτικό κατεστημένο  είναι υπό κατάρρευση . Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι οι Τούρκοι μειώνουν τα χρόνια παραμονής στο βαθμό από συνταγματάρχη και πάνω προκειμένου να καλύψουν τις κενές θέσεις που υπάρχουν από τις φυλακίσεις στρατιωτικών για την υπόθεση «Εργκένεκον».

Σύμφωνα με την εφημερίδα «Vatan» τα χρόνια για την προαγωγή στο βαθμό του στρατηγού, ναυάρχου και πτεράρχου μειώνονται από τα τέσσερα στα τρία, ενώ η διάρκεια αναμονής για προαγωγή στο βαθμό του ταξίαρχου μειώνεται από τα πέντε στα τέσσερα χρόνια. 

Τα τελευταία δύο χρόνια για τις υποθέσεις «Βαριοπούλα» και «Εργκένεκον» έχουν φυλακιστεί περισσότεροι από 240 εν ενεργεία αξιωματικοί και υπαξιωματικοί, εκ των οποίων οι 34 ήταν στρατηγοί, ναύαρχοι και πτέραρχοι. Ο Ερντογάν με τις δύο αυτές υποθέσεις κατάφερε να ελέγξει σε ένα μεγάλο βαθμό τις Ένοπλες Δυνάμεις, τοποθετώντας στην ηγεσία πρόσωπα της εμπιστοσύνης του.

Το αν αυτά τα πρόσωπα, με προεξέχον τον Στρατηγό Μπεκίρ Καλιοντσού, μπορέσουν να εμποδίσουν  στην παρούσα φάση «εμπλοκή» των  ΤΕΔ είναι ένα ζητούμενο που μέλλει να το δούμε. Σε κάθε περίπτωση πάντως οι πρόσφατες ταραχές στην Τουρκία αποτελούν μία πολύ καλή ευκαιρία για  το κεμαλικό στρατιωτικό κατεστημένο για να επανέλθει στο προσκήνιο και να πάρει «ρεβάνς» από τον Ερντογάν.

Πάνος Νάστος

Σχης ε.α