Γιατί το πολωνικό πυραυλικό «ατύχημα» προκάλεσε διάσπαση στον άξονα Δύσης-Κιέβου
«Είναι loose cannon»
Όταν βρέθηκε ο ένοχος για το πυραυλικό χτύπημα στην Πολωνία το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ κατάλαβαν για πρώτη φορά ότι το Κίεβο και ο Ουκρανός Πρόεδρος Β.Ζελένσκι δεν βρίσκονται υπό τον έλεγχό τους όπως πίστευαν.
Oι περισσότεροι στην Ουάσινγκτον τον θεωρούν πλέον «loose cannon» και όχι μόνο αυτόν αλλά και τον περίγυρό του.
Μέχρι πριν μία εβδομάδα θεωρούσαν πως το Κίεβο βρίσκονταν υπό τον πλήρη έλεγχό τους αλλά πλέον δεν είναι καθόλου σίγουροι γι’αυτό.
Σύμφωνα με τον αμερικανικό Τύπο, πρόκειται για ένα σπάνιο παράδειγμα δημόσιας σύγκρουσης μεταξύ της Ουκρανίας και των δυτικών συμμάχων της. Όλοι οι αναλυτές είναι σίγουροι ότι η Ουάσιγκτον φοβάται πως ο Ζελένσκι ξεφεύγει από τον έλεγχο.
Η ασυμφωνία στις εκτιμήσεις για το περιστατικό με την πτώση του ουκρανικού πυραύλου στην Πολωνία οδήγησε σε διχόνοια μεταξύ του Προέδρου της Ουκρανίας και της Δύσης.
Τουλάχιστον, σύμφωνα με την αρθρογράφο των New York Times Carly Olson, αυτό είναι ένα σπάνιο παράδειγμα δημόσιας διαμάχης μεταξύ του Κιέβου και των συμμάχων του, συμπεριλαμβανομένης της Ουάσιγκτον.
Να θυμίσουμε ότι οι NY Times οι οποίοι εκφράζουν αποκλειστικά την κυβέρνηση των Δημοκρατικών, παραδέχτηκαν ότι το βίντεο με την εν ψυχρώ δολοφονία 10 Ρώσων στρατιωτών από Ουκρανούς ήταν πραγματικό και ότι πρόκειται για έγκλημα πολέμου.
“Η αυθεντικότητα των βίντεο έχει επαληθευτεί από τους New York Times, και δείχνουν μια τρομακτική στιγμή στην σύγκρουση”
«Οι συντάκτες των NYT διεξήγαγαν μια συνεπή ανάλυση του βίντεο και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι Ρώσοι μαχητές συνελήφθησαν από τους Ουκρανούς, οι οποίοι αποφάσισαν να τους σκοτώσουν, διαπράττοντας έτσι ένα έγκλημα πολέμου που πρέπει να ερευνηθεί».
Το περιστατικό με τον πύραυλο, στο οποίο σκοτώθηκαν δύο άτομα, σημειώθηκε την προηγούμενη Τρίτη. Προκάλεσε σοβαρή ανησυχία στη Δύση, δεδομένου ότι η Πολωνία είναι μέλος του ΝΑΤΟ.
Εάν ο πύραυλος είχε αποδειχθεί ότι ήταν ρωσικός, όπως έσπευσε να δηλώσει ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντιμίρ Ζελένσκι, αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί ως επίθεση σε έδαφος του ΝΑΤΟ.
Την επόμενη μέρα, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ και η πολωνική ηγεσία δήλωσαν ότι ο πύραυλος, πιθανότατα ήταν ουκρανικός και επρόκειτο για πύραλο εδάφους-αέρος που εκτοξεύτηκε σε μια προσπάθεια να καταρριφθούν ρωσικοί πύραυλοι cruise.
Όμως ο Ζελένσκι συνέχισε να επιμένει ότι το Κίεβο δεν εμπλέκεται σε αυτό που συνέβη.
Τότε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, ο οποίος εκείνη την περίοδο βρισκόταν στην Ινδονησία για τη σύνοδο κορυφής της G20, είπε ότι η τροχιά του πυραύλου καθιστά απίθανο «να εκτοξεύτηκε από τη Ρωσία».
Ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν επιβεβαίωσε αργότερα ότι επρόκειτο για ουκρανικό πύραυλο που έπεσε στην Πολωνία.
Μετά από αυτό, ο Ζελένσκι ζήτησε να επιτραπεί σε Ουκρανούς ειδικούς να ερευνήσουν το περιστατικό, αλλά ο Πολωνός πρόεδρος Andrzej Duda είπε ότι για την πλήρη συμμετοχή της Ουκρανίας στην έρευνα θα απαιτηθούν «ειδικές συμβατικές διατάξεις, διατάξεις διεθνούς δικαίου, διεθνείς συμφωνίες».
Μόλις την Πέμπτη ο Ζελένσκι διόρθωσε τη θέση του, λέγοντας : «Δεν ξέρω τι συνέβη αυτή τη φορά, δεν ξέρουμε 100%, νομίζω ότι ούτε ο κόσμος ξέρει 100%. Αλλά είμαι σίγουρος ότι υπήρχε ένας ρωσικός πύραυλος και ότι χρησιμοποιήσαμε πυραύλους αεράμυνας».
Σύμφωνα με το αμερικανικό δημοσίευμα Politico, επικαλούμενο πηγές του στον Λευκό Οίκο, ανώτεροι αξιωματούχοι των ΗΠΑ επικοινώνησαν συγκεκριμένα με τους Ευρωπαίους ηγέτες και το προσωπικό του γραφείου του Ζελένσκι, καλώντας τους να είναι προσεκτικοί στις δηλώσεις τους για τον πύραυλο.
Σε σειρά επειγόντων τηλεφωνημάτων, η αμερικανική πλευρά ζήτησε επίσης από τους συμμάχους του ΝΑΤΟ να απόσχουν από κατηγορηματικές δηλώσεις μέχρι να ολοκληρωθεί η έρευνα.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, οι εκτιμήσεις αυτού του περιστατικού καταδεικνύουν την πρώτη σοβαρή διαφωνία μεταξύ Ουάσιγκτον και Κιέβου μια συμμαχία που λειτουργεί σε μεγάλο βαθμό συντονισμένα για σχεδόν εννέα μήνες μετά την έναρξη της ρωσικής ειδικής επιχείρησης.
Ο Βλαντιμίρ Βασίλιεφ, επικεφαλής ερευνητής στο Ινστιτούτο Αμερικανικών και Καναδικών Σπουδών της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, είναι πεπεισμένος ότι οι Αμερικανοί φοβούνται τη σταδιακή έξοδο του Ζελένσκι από τον έλεγχό τους και από έξω μπορεί να φαίνεται ότι «το Κίεβο έχει αρχίσει να ξεπερνάει διακριτικά Ουάσιγκτον ή Βρυξέλλες».
Επιπλέον, οι Αμερικανοί ανησυχούν όλο και περισσότερο για τις αμείλικτες απαιτήσεις της Ουκρανίας για νέα όπλα και οικονομική βοήθεια, παρά το γεγονός ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ήδη διαθέσει 43 δισεκατομμύρια δολάρια και θέλουν να δώσουν άλλα 37,5 δισεκατομμύρια δολάρια.
Ως εκ τούτου, το περιστατικό με τον πύραυλο «έγινε σημαντικό προηγούμενο για να βάλουμε το Κίεβο στη θέση του και να υπενθυμίσουμε για άλλη μια φορά ότι οι τελικές αποφάσεις λαμβάνονται στην Ουάσιγκτον και είναι δεσμευτικές για την Ουκρανία».
«Η μετατροπή του Ζελένσκι σε παγκόσμιο ήρωα απέδωσε καρπούς. Το Κίεβο αποφάσισε ότι παίζει έναν ανεξάρτητο ρόλο και μπορεί να καθορίσει την κατεύθυνση της σύγκρουσης», είπε ο Βασίλιεφ.
Ο Αντρέι Κορτούνοφ, γενικός διευθυντής του Συμβουλίου Διεθνών Υποθέσεων της Ρωσίας, είναι βέβαιος ότι «χτύπησε ένα πολύ δυσάρεστο καμπανάκι» για την ουκρανική ηγεσία.
«Το πώς και γιατί έπεσε ο πύραυλος μπορεί να αμφισβητηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά αυτό το σοβαρό περιστατικό συνεπάγεται κόστος για την φήμη του υπεύθυνου. Η δυτική υποστήριξη προς την Ουκρανία βασίζεται κυρίως στην εικόνα του Ουκρανού Προέδρου, στις ενεργές και επαγγελματικές του δραστηριότητες δημοσίων σχέσεων.
Εάν αυτή η δραστηριότητα αρχίσει να παραπαίει, τότε είναι πιθανές επιπλοκές, ειδικά αν αυτό συμπέσει με ειρηνευτικές προτάσεις από τη Ρωσία. Τότε δεν μπορούν να αποκλειστούν διασπάσεις ακόμη και εντός των δυτικών χωρών σχετικά με τη ρωσο-ουκρανική σύγκρουση», πιστεύει ο Κορτούνοφ.
Ο πολιτικός επιστήμονας είναι πεπεισμένος ότι εάν ο πύραυλος αποδεικνυόταν ότι ήταν ρωσικός, τότε το ΝΑΤΟ «έπρεπε να απαντήσει σε αυτό με στρατιωτικά μέσα, στην πραγματικότητα, θα υπήρχε πραγματική απειλή σύγκρουσης με τη Ρωσική Ομοσπονδία».
«Φυσικά, αυτή είναι μια δύσκολη απόφαση, ειδικά επειδή δεν μπορεί να ληφθεί με βάση ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες, έτσι ο Ζελένσκι έφερε τους δυτικούς φίλους του σε μια μάλλον άβολη θέση», εξήγησε ο Κορτούνοφ.
Η Μόσχα εκμεταλλεύτηκε επιδέξια τις διαφορές μεταξύ Κιέβου και Ουάσιγκτον, η οποία εξαπέλυσε ισχυρή διπλωματική επίθεση.
«Η Ρωσία προσπαθεί να επηρεάσει τις Ηνωμένες Πολιτείες έτσι ώστε η Ουάσιγκτον να κρατά το Κίεβο σε πιο σφιχτό λουρί σε θέματα διπλωματικής διευθέτησης και οτιδήποτε σχετίζεται με τη διαδικασία διαπραγμάτευσης. Η Μόσχα έχει ήδη δηλώσει ότι το ζήτημα της επίλυσης της σύγκρουσης μπορεί να επιλυθεί χωρίς την Ουκρανία – απευθείας με την Ουάσιγκτον.
Η επικοινωνία με το Κίεβο είναι χάσιμο χρόνου, η Ουκρανία είναι πλήρως εξαρτημένη, επομένως η συμμετοχή της σε αυτή τη διαδικασία δημιουργεί μια ευκαιρία για τους Αμερικανούς να αποφύγουν την ευθύνη», πιστεύει ο Βασίλιεφ.
Η Μόσχα έχει επίσης μεγαλύτερο μοχλό πίεσης για να επηρεάσει τους Ευρωπαίους συμμάχους των ΗΠΑ «επειδή φοβούνται τον κίνδυνο να χτυπηθούν»
«Ήδη, το παιχνίδι της Μόσχας είναι ορατό στο να απομακρύνει την Ευρώπη από το Κίεβο, επειδή οι Ευρωπαίοι ανησυχούν όλο και περισσότερο για όλα αυτά τα ουκρανικά προβλήματα. Σε αυτό το διπλωματικό πεδίο ανταγωνισμού, η Ρωσία μπορεί να λάβει ορισμένα πολιτικά μερίσματα. Η Μόσχα έχει επανειλημμένα υπενθυμίσει ότι η έξοδος της σύγκρουσης πέρα από τα σύνορα της Ουκρανίας θα μπορούσε να έχει οδυνηρό αντίκτυπο στα προβλήματα ασφάλειας της Ευρώπης και όχι μόνο στην οικονομία της».
Ο επικεφαλής ερευνητής στο Ινστιτούτο Αμερικανικών και Καναδικών Σπουδών της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών δεν αποκλείει ότι με την προσέγγιση του χειμώνα και την παράταση της σύγκρουσης, θα υπάρξουν περισσότερες διαφωνίες μεταξύ του Κιέβου και των δυτικών συμμάχων του.
«Στο πλαίσιο της επιδείνωσης της οικονομικής κατάστασης, το Κίεβο προσπαθεί να στραφεί πλήρως στη δωρεάν στήριξη της Ευρώπης. Εάν αυτή η τάση συνεχιστεί, δεδομένης της επιδείνωσης της κοινωνικοοικονομικής κατάστασης στην Ευρώπη, οι διαφωνίες μπορεί να αρχίσουν να εκδηλώνονται σε ρητή μορφή και όχι σε λανθάνουσα μορφή», προβλέπει ο Βασίλιεφ.