Το πρόγραμμα ναυπήγησης νέων φρεγατών του Πολεμικού Ναυτικού (ΠΝ) είναι αναμφίβολα το πιο σημαντικό πρόγραμμα για την αναβάθμιση/τον εκσυγχρονισμό της μαχητικής ικανότητας, όχι μόνο του συγκεκριμένου Κλάδου, αλλά και των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων γενικότερα. Στο νέο ΕΜΠΑΕ διατίθενται 2,1 δισ. ευρώ για τη ναυπήγηση τριών νέων φρεγατών FREMM έναντι έξι αρχικά που είχαν  συμπεριληφθεί στο εγκεκριμένο από το ΚΥΣΕΑ Δεκαπενταετές Σχέδιο Εξοπλιστικών Στόχων (ΔΕΣΕΣ) 2006-2020 ως πολύ υψηλής προτεραιότητας εξοπλιστικό πρόγραμμα.

Είναι αυτονόητο ότι η πάροδος των δύο ετών από την επικύρωση του ΔΕΣΕΣ μέχρι σήμερα, όχι μόνο δεν έχει επηρεάσει τη σημασία του προγράμματος, αλλά, το αντίθετο μάλιστα, έχει εντείνει την κρισιμότητά του, καθώς ο μέσος όρος ηλικίας του στόλου των μεγάλων σκαφών επιφανείας αυξήθηκε ακόμη περισσότερο, και έφτασε τα 25 έτη.

Με βάση τις προβλέψεις του προηγούμενου ΕΜΠΑΕ 2006-2010, το πρόγραμμα των νέων φρεγατών χρηματοδοτείται με 167 εκατ. ευρώ από το 2009, και από εκεί και πέρα για τα επόμενα έξι χρόνια με περίπου 340 εκατ. ευρώ κατά μέσο όρο το έτος, ποσό που γενικά κρίνεται επαρκές για την υποστήριξή του.

Η (ευρωπαϊκή) φρεγάτα πολλαπλών ρόλων FREMM (στα γαλλικά, Frégate Multi-Mission και στα ιταλικά, Fregata Europea Multi-Missione) ποου έχει επιλεγεί από το Π.Ν. και έχει υπογραφή και σχετικό Μνημόνιο συνεργασία με την Γαλλία, αποτελεί κοινή σχεδίαση δύο κορυφαίων ευρωπαϊκών ναυπηγικών οίκων, της γαλλικής DCNS και της ιταλικής Fincantieri, που μπορεί να αναλάβει την εκτέλεση επιχειρήσεων αντιαεροπορικού, ανθυποβρυχιακού, και αντιεπιφανειακού πολέμου, καθώς επίσης και την προσβολή στόχων ξηράς.

Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τον αντιαεροπορικό πόλεμο, η φρεγάτα στη βελτιστοποιημένη γι’ αυτή την αποστολή παραλλαγή της διαθέτει πολύ σημαντικές δυνατότητες αντιαεροπορικής άμυνας περιοχής. Γενικά, η FREMM έχει σχεδιαστεί για να επιχειρεί σε κορεσμένα επιχειρησιακά περιβάλλοντα πλησίον των ακτογραμμών («παράκτια»-«littorals» με βάση την ορολογία του Ναυτικού των ΗΠΑ), με δυνατότητα ταυτόχρονης εμπλοκής πολλαπλών στόχων αέρος και επιφανείας.

Επίσης, διαθέτει όλες εκείνες τις αναγκαίες επικοινωνιακές και λοιπές δυνατότητες για τη διεξαγωγή επιχειρήσεων μαζί με άλλες ναυτικές δυνάμεις στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή άλλου συνασπισμού.

Τέλος, η φρεγάτα θα μπορεί να υποστηρίξει επιχειρήσεις ειδικών δυνάμεων, και να επιχειρεί οργανικά μη επανδρωμένα αεροχήματα (UAV: Unmanned Air Vehicles) και μη επανδρωμένα (ναυτικά) οχήματα επιφανείας (USV: Unmanned Surface Vehicles). Μάλιστα, είναι η πρώτη ευρωπαϊκή σχεδίαση που διαθέτει αυτή τη δυνατότητα.

Ολοκληρώνοντας την παρουσίαση των βασικών σχεδιαστικών χαρακτηριστικών των φρεγατών, θα πρέπει επίσης να τονίσουμε τη σπονδυλωτή σχεδίασή τους (ιδιότητα που επιτρέπει την εύκολη προσαρμογή στις επιχειρησιακές απαιτήσεις του συγκεκριμένου χρήστη) καθώς και το πολύ υψηλό επίπεδο αυτοματοποίησης της καθημερινής λειτουργίας και παρακολούθησης, εντοπισμού και επισκευής τυχόν βλαβών του ίδιου του πλοίου αλλά και των συστημάτων του, που έχει ως διττό αποτέλεσμα την πολύ μεγάλη επιχειρησιακή διαθεσιμότητα και τις πολύ περιορισμένες απαιτήσεις επάνδρωσης.

Ειδικότερα σε ό,τι αφορά την επιχειρησιακή διαθεσιμότητα, αξίζει να αναφερθεί ότι οι FREMM έχουν σχεδιαστεί για τουλάχιστον 3.500 ώρες εν πλω σε ετήσια βάση. Το πλήρωμα της γαλλικής φρεγάτας FREMM, λόγω της υψηλής αυτοματοποίησης και της αυξημένης εργονομίας, ανέρχεται σε μόλις 108 άτομα (22 αξιωματικοί, 16 υπαξιωματικοί και 70 ναυτοδίοποι). Βέβαια, τα πλοία διαθέτουν ενδιαιτήσεις για συνολικά 145 άτομα, γεγονός που επιτρέπει την επιβίβαση (με παροχή των αναγκαίων διευκολύνσεων διοίκησης και ελέγχου) διευθύνοντος επιτελείου, ομάδων ειδικών δυνάμεων ή ακόμη και επισήμων προσώπων. Το μειωμένο, σε σχέση με άλλους τύπους πλοίων ακόμη και μικρότερου εκτοπίσματος, πλήρωμα οφείλεται στην υιοθέτηση των τεχνολογιών «smart-ship» (σε ελεύθερη μετάφραση, «έξυπνο» πλοίο), όπως η πλήρως ολοκληρωμένη γέφυρα (σχεδιαστική σύλληψη που αναπτύχθηκε και υλοποιήθηκε για το πρόγραμμα των φρεγατών τύπου Delta του Ναυτικού της Σιγκαπούρης), η ύπαρξη τοπικού δικτύου περιοχής και η ευρεία δικτύωση αισθητήρων παρακολούθησης της κατάστασης και λειτουργίας του πλοίου (π.χ. αισθητήρες πυρανίχνευσης, εντοπισμού εισροής ύδατος, κ.λ.π.), η βελτιωμένη διεπαφή χειριστή-συστημάτων στο Κέντρο Πληροφοριών Μάχης (ΚΠΜ), κ.λ.π. Αντίθετα, οι ιταλικές FREMM θα έχουν λίγο μεγαλύτερο πλήρωμα (123 άτομα) και ενδιαιτήσεις για συνολικά 165 άτομα.

Οι χρήστες της FREMM

Με βάση τα μέχρι σήμερα δεδομένα, συνολικά θα ναυπηγηθούν 29 φρεγάτες FREMM, 19 για το γαλλικό Ναυτικό και 10 για το ιταλικό, στο πλαίσιο ενός προγράμματος συνολικού προϋπολογισμού 11,054 δισ. ευρώ (για 17 και 10 μονάδες αντίστοιχα). Γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι με αυτά τα μεγέθη το πρόγραμμα είναι ένα από τα μεγαλύτερα ναυπηγικά προγράμματα, όχι μόνο σε ευρωπαϊκό, αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε μείωση του κόστους έρευνας & ανάπτυξης (λόγω επιμερισμού του σε περισσότε- ρες μονάδες παραγωγής), σε μείωση του κόστους παραγωγής (οικονομίες κλίμακας) και στην υποστηριξιμότητα σε βάθος χρόνου. Από τις δέκα ιταλικές φρεγάτες, οι έξι θα είναι γενικού τύπου γενικής χρήσης και οι τέσσερις, βελτιστοποιημένες για ανθυποβρυχιακές (Α/Υ) επιχειρήσεις. To συνολικό κόστος ανάπτυξης για την κατασκευή 10 μονάδων ανέρχεται περίπου στα 5,7 δισ. ευρώ και αναμένεται να ολοκληρωθεί από το 2018 και μετά. Θα αντικαταστήσουν δε οκτώ φρεγάτες τύπου Maestrale και τέσσερις φρεγάτες τύπου Lupo. Από τις δεκαεννέα γαλλικές:

> Εννέα θα είναι βελτιστοποιημένες για ανθυποβρυχιακές (Α/Υ) επιχειρήσεις, και η συγκεκριμένη παραλλαγή θα φέρει την ονομασία FREMM-FASM (Frégate Anti–Sous Marin). Πρόκειται να αντικαταστήσουν δε τα πλοία των τύπων Tourvile (τύπος F67) και Georges Leygues (τύπος F70). Στον οπλισμό τους, μεταξύ άλλων, θα περιλαμβάνεται ο εκτοξευτής κάθετης εκτόξευσης Sylver Α43 για εκτόξευση των κατευθυνόμενων βλημάτων επιφανείας-αέρος (αντιαεροπορικής άμυνας σημείου) Aster 15.

> Οκτώ θα είναι βελτιστοποιημένες για την προσβολή στόχων ξηράς και θα ονομάζονται FREMM-AVT (F-Anti Vere la Terre). Οι φρεγάτες αυτής της παραλλαγής πρόκειται να αντικαταστή- σουν τις κορβέτες Destiene D’ Orves (τύπος Α69 Aviso). Στον οπλισμό τους, μεταξύ άλλων, θα περιλαμβάνεται ο εκτοξευτής κάθετης εκτόξευσης Sylver Α70 για εκτόξευση των βλημάτων ναυτικής κρούσης SCALP Naval αλλά και των κατευθυνόμενων βλημάτων επιφανείαςαέρος (αντιαεροπορικής άμυνας περιο- χής) Aster 30 και των κατευθυνόμενων βλημάτων επιφανείας-αέρος (αντιαεροπορικής άμυνας σημείου) Aster 15.

> Δύο θα είναι βελτιστοποιημένες για αντιαεροπορική άμυνα περιοχής και θα ονομάζονται FREMM-FREDA (Frégate de défense aérienne adaptée des frégates multi-missions). Σύμφωνα με όσα έχουν ανακοινωθεί μέχρι σήμερα, ένα έκδοχο αυτής πρόκειται να προταθεί στο Πολεμικό Ναυτικό. Οι FREDA πρόκειται να αντικαταστήσουν τα δύο αντιτορπιλικά (D614 Cassard και D615 Jean Bart) του τύπου Cassard (C70) και θα ναυπηγηθούν αντί της τρίτης και της τέταρτης φρεγάτας Horizon, για τις οποίες το γαλλικό Ναυτικό αποφάσισε την ακύρωση του προγράμματος ναυπήγησής τους.

Στον οπλισμό τους, για το γαλλικό Ναυτικό, μεταξύ άλλων, θα περιλαμβάνεται ο εκτοξευτής κάθετης εκτόξευσης Sylver Α50 (ο τυπικός εκτοξευτής του οπλικού συστήματος αντιαεροπορικής άμυνας περιοχής PAAMS-Principal Anti Air Missile System, με το οποίο είναι εξοπλισμένες οι φρεγάτες του επίσης γαλλοϊτα- λικού προγράμματος Horizon/Orrizonte), για εκτόξευση των κατευθυνόμενων βλημάτων επιφανείας-αέρος (αντιαεροπορικής άμυνας περιοχής) Aster 30, και των κατευθυνόμενων βλημάτων επιφανείας- αέρος (αντιαεροπορικής άμυνας σημείου) Aster 15.

Διαβάστε το πλήρες “προφητικό”, όπως αποδείχθηκε σε ότι αφορά την επιλογή της συγεκριμένης φρεγάτας, στην ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ, εδώ

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ