O Πρόεδρος της Συρίας Μπασάρ αλ-Άσαντ είναι υπεύθυνος για τον θάνατο 80.000 πολιτών της Συρίας, όπως τον κατηγορούν τα Ηνωμένα Έθνη, και έχει οδηγήσει πάνω από ένα εκατομμύριο ανθρώπους σε γειτονικές χώρες. Όπως είναι αναμενόμενο, με αυτές τις εξελίξεις έχει λίγους ξένους φίλους αυτές τις μέρες. Αλλά δύο έχουν διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στην επιβίωσή του: Ιράν και Ρωσία.

Το Ιράν δεσμεύεται με τον Άσαντ από θρησκευτικούς και στρατηγικούς δεσμούς. Οι Αλεβίτες, η μουσουλμανική μειονότητα που κυριαρχεί το καθεστώς του Ασάντ, είναι ένα παρακλάδι των Σιιτών – η θρησκεία του κράτους του Ιράν. Στην Συρία κατοικούν στην πλειοψηφεία Σουνίτες, αλλά το Ιράν βλέπει τους Αλεβίτες ως αντίβαρο στους Σουνίτες των Μοναρχιών του Κόλπου. Η Συρία του Άσαντ είναι επίσης ένα αγωγός τροφοδότησης της Χεζμπολάχ από την Τεχεράνη – η σιιτική παραστρατιωτική οργάνωση που είναι μια μεγάλη πολιτική δύναμη σοτν Λίβανο. Η Χεζμπολάχ, σύμμαχος του Ιράν και εχθρός του Ισραήλ, αγωνίζονται μαζί με τις δυνάμεις του Ασάντ.

Ο ρόλος της Ρωσίας, ο δεύτερος σωτήρας του Άσαντ, δεν μπορεί να εξηγηθεί από τις θρησκευτικές ή ιδεολογικές συγγένειες. Ωστόσο η ρωσική υποστήριξη ήταν απαραίτητη για την μέχρι σήμερα επιβίωση του Ασάντ. Η Μόσχα μαζί με την Κίνα, έχουν αρνηθεί τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που στοχεύουν στην καταδίκη του Άσαντ ή την επιβολή κυρώσεων στο καθεστώς του.

Η Ρωσία επιμένει ότι οι Μοναρχίες του Κόλπου και άλλα κράτη βοηθούν τις αντικαθεστωτικές δυνάμεις, παρεμβαίνοντας έτσι σε έναν εμφύλιο πόλεμο, παραβιάζοντας τα κυριαρχικά δικαιώματα της Συρίας. Αυτό μπορεί ίσως να είναι μια άποψη της μειοψηφίας της διεθνής κοινότητας, αλλά η Μόσχα έχει στηρίξει την θέση με συνέπεια και αποφασιστικότητα, επιμένοντας ότι η μόνη ελπίδα για ειρήνη στη Συρία είναι μια πολιτική διευθέτηση.

Όσο καιρό οι Ηνωμένες Πολιτείες πίστευαν ότι ο Άσαντ ήταν καταδικασμένος και σύντομα θα απωλέσει την εξουσία, δεν έδωσαν μεγάλη προσοχή στη ρωσική γραμμή. Αλλά τώρα, η κυβέρνηση Ομπάμα, έχοντας δει την αντοχή του Ασάντ και τις διαιρέσεις στο εσωτερικό της συριακής αντιπολίτευσης, συνεργάζεται με τη Ρωσία για να συγκαλέσει μια ειρηνευτική διάσκεψη αργότερα αυτό το καλοκαίρι. Ο στόχος είναι να επιτευχθεί μια διευθέτηση μέσω διαπραγματεύσεων, μεταξύ του Άσαντ και των εχθρών του.

Ακόμη και αν αυτό κονκλάβιο συγκεντρωθεί, οι περισσότεροι πολιτικοί αναλυτές θεωρούν απίθανο να καταλήξει σε μια συμφωνία που θα δώσει ένα τέλος στο μακελειό στη Συρία. Αλλά αυτό που είναι σημαντικό είναι ότι η ρωσική θέση, από το περιθώριο, έχει κερδίσει έδαφος – θανάσιμο. Υπάρχουν πολλές αμφιβολίες για το ποια είναι η πραγματική προσέγγιση των ΗΠΑ και της Ρωσίας σε αυτές τις διαπραγματεύσεις. Ορισμένοι αναλυτές αναφέρουν ότι οι ΗΠΑ θα προσπαθήσουν να χρησιμοποιήσουν τη διάσκεψη για την επίτευξη των ίδιων στόχων που οι αντάρτες έχουν αποτύχει να πετύχουν στο πεδίο της μάχης. Στις 16 Μαΐου, Λαβρόφ δήλωσε ότι ορισμένα Δυτικά κράτη έχουν κάνει πολλές προσπάθειες για τον περιορισμό των συμμετέχοντων (εννοώντας προφανώς τον Άσαντ) σε μια διεθνή ειρηνευτική διάσκεψη για τη Συρία και πιθανόν να προδικάζουν το αποτέλεσμα των συνομιλιών.

Αυτό δεν αρκεί πλέον. Η Ρωσία εξοπλίζει τον Άσαντ, χωρίς να το κρύβει. Οι πρόσφατες εκθέσεις δείχνουν ότι ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη MiG-29 και πυραύλοι αεράμυνας S-300 θα βρίσκονται, εάν δεν είναι ήδη, σύντομα στη Συρία. Αυτό είναι ένα μεγάλο βήμα από τη Μόσχα. Τα ρωσικά όπλα θα καταστήσουν κάθε επιχείρηση του ΝΑΤΟ, αν υποτεθεί ότι δρα χωρίς την έγκριση του ΟΗΕ, για να επιβάλει μια ζώνη απαγόρευσης πτήσεων πάνω από τη Συρία, σε ένα άκρως επικίνδυνο μίγμα. Το Ισραήλ, το οποίο έπληξε με αεροπορικούς βομβαρδισμούς της Συρία για να ανακόψει τη ροή των όπλων του Ιράν προς τη Χεζμπολάχ, θα πρέπει επίσης να λάβει υπόψη του σοβαρά μια νέα πραγματικότητα.

Οι Ρώσοι πιθανόν δεν έχουν παραδώσει στο σύνολο τους πυραύλους S-300 ή περισσότερα MiG-29, για να προστεθούν στα 40-64 MiG-29 που η Συρία ήδη έχει. Παρόλα αυτά, ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει μείνει εντελώς ασυγκίνητος από τις ισραηλινές, αμερικανικές και ευρωπαϊκές προσπάθειες για να τον πείσουν να μην στείλει τους S-300 στη Συρία. Ο Υπουργός Άμυνας του Ισραήλ Μοσέ Γιααλόν ανέφερε ότι θα «ξέρουν τι να κάνουν», αν φτάσουν οι ρωσικοί πύραυλοι στη Συρία. Η Ρωσία μερικές ώρες αργότερα προειδοποίησε ότι δεν θα ανεχθεί καμία απώλεια ρωσικής ζωής ως αποτέλεσμα των προσπαθειών για να σταματήσουν οι παραδόσεις όπλων στη Συρία. Υπάρχει μια μεγάλη κρίση στα σκαριά.

Γιατί λοιπόν η Ρωσία είναι πίσω από ένα αιματοβαμμένο, απομονωμένο καθεστώς; Οι συνήθεις εξηγήσεις είναι ότι η Συρία αγοράζει παρτίδες ρωσικών όπλων και ότι το συριακό λιμάνι της Ταρτούς είναι μια σημαντικό ναυτική βάση για τον μεσογειακό Στόλο της Ρωσίας.

Και οι δύο θεωρίες είναι απλοϊκές, όπως έχουν εξηγήσει κατά το παρελθόν Ρώσοι ειδικοί.

Ναι, η Ρωσία έχει πουλήσει πολλά όπλα – αξίας 15 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2012, αλλά η Συρία δεν είναι μεταξύ των μεγάλων πελατών της για να διακινδυνεύσει η Μόσχα μια τέτοια ρήξη. Στην πραγματικότητα, εδώ και καιρό η Συρία δεν διαθέτει τα χρήματα για να αγοράζει όπλα στην Μόσχα. Και πράγματι, η Μόσχα μόλις πριν λίγα χρόνια έχει αναδιαρθρώσει το χρέος της Συρίας λόγω των μαζικών αγορών όπλων από την Δαμασκό, που εκτείνονται πίσω στα χρόνια της Σοβιετικής Ενωσης.

Οι τρέχουσες ρωσικές παραδόσεις όπλων στον Άσαντ τείνουν να λάβουν μαζικό χαρακτήρα και είναι πιθανό τα απαιτούμενα χρήματα, εάν δεν προέρχονται από το Ιράν, να είναι πίστωση εκ μέρους του Κρεμλίνου. Επιπλέον, επειδή η Συρία είναι ήδη οικονομικά καταστραμμένη, δεν έχει και τόση σημασία ποια πλευρά θα κερδίσει τον πόλεμο, όπως δεν αναμένεται να αγοραστούν νέα όπλα από τη Ρωσία τα επόμενα χρόνια – και μάλιστα καθόλου, αν επικρατήσουν οι αντίπαλοι του Άσαντ.

Η Ταρτούς παρέχει στα πολεμικά σκάφη του Ρωσικού Στόλου της Μεσογείου εγκαταστάσεις για ανεφοδιασμό, διεξαγωγή επισκευών και είναι η ρωσική σημαία στη περιοχή της Εγγύς Ανατολής.Αποτελεί το λιμάνι της Ταρτούς μέρος της εξίσωσης για τη Ρωσία; Ναι. Είναι ένα βασικό στοιχείο; Όχι. Τι εξηγεί λοιπόν αυτή την ρωσική εμμονή για τη Συρία;

Στη Ρωσία ποτέ δεν άρεσαν οι αμερικανικές ανθρωπιστικές παρεμβάσεις, όχι μόνο υπό τον Πούτιν, αλλά και με τον προκάτοχό του, Μπόρις Γιέλτσιν, τον οποίο οι αμερικανοί ηγέτες είχαν αγκαλιάσει ως υπότροφο δημοκράτη και μεταρρυθμιστή – οι οργισμένες αντιδράσεις του Γιέλτσιν στους βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ στην πρώην Γιουγκοσλαβία, παρέμειναν λόγω οικονομικής αδυναμίας σε ρητορικό επίπεδο.

Η Μόσχα έχει επανειλημμένα καταδικάσει τέτοιες επιχειρήσει ως μια προσπάθεια της Αμερικής να χρησιμοποιήσει την απαράμιλλη δύναμή της να αναμορφώσει τον κόσμο μέσα από μια επιλεκτική ηθική. Η Ρωσία και η Κίνα, επιμένουν ότι οι ανθρωπιστικές παρεμβάσεις πρέπει να εγκριθούν από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, όπου η Ρωσία ασκεί βέτο. Αλλά όπως έδειξαν οι κυρώσεις του ΟΗΕ στο ΝΑΤΟϊκό πόλεμο κατά της Λιβύης, τέτοιες ενέργειες θα μπορούσαν να έρθουν και πάλι εκτός ελέγχου της Μόσχας.

Στην περίπτωση της Λιβύης, ένα ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας που αποσκοπούσε στην προστασία αμάχων κατέληξε να επιτρέπει την αλλαγή του καθεστώτος, το οποίο ποτέ δεν ήταν η αρχική πρόθεση του Ψηφίσματος. Η Ρωσία είναι αποφασισμένη να μην επναληφθεί για τη Συρία αυτή η παρερμηνεία.

Δύο άλλοι βασικοί παράγοντες διαμορφώνουν επίσης τη συμπεριφορά της Ρωσίας στο θέμα της Συρίας: Αξιοπιστία και Δημογραφία. Το ένα είναι η αναζήτηση για το γόητρο. Η Ρωσία έχει χάσει την επιρροή και το κύρος της Σοβιετικής Ένωσης που αυτή είχε στην παγκόσμια πολιτική σκηνή. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν θέλει να αποκαταστήσει την χώρα του ως μια μεγάλη δύναμη στα μάτια της διεθνούς κοινότητας. Ο Πούτιν δεν είναι μόνος του στη Ρωσία, όταν πρόκειται για μια τέτοια νοσταλγία. Ο πόλεμος στη Συρία είναι μια ευκαιρία να δείξει η ηγεσία στη Μόσχα ότι η Ρωσία έχει σημασία και πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη και να αναγνωρίζεται με σεβασμό. Και αυτό δεν είναι απλά ένα ρητορικό σχήμα.

Στην πραγματικότητα, η αξιοπιστία της Ρωσίας και ο διεθνή της ρόλος είναι υπό πλήρη εξέταση. Εάν κάνει η Μόσχα πίσω στις απαιτήσεις των ΗΠΑ για την Συρία, θέτει σε κίνδυνο κατάρρευσης τον Οργανισμό του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας (ΟΣΣΑ) στον μετασοβιετικό χώρο, του οποίου ηγείται. Η Συρία δεν είναι μέλος αυτού του στρατιωτικού οργανισμού, αλλά τα μέλη του ΟΣΣΑ κοιτούν προς τη Μόσχα για το πως αποφασίζει να χειριστεί την κατάσταση στη Συρία.

Αν η Ρωσία αδυνατεί να βοηθήσει την κυριαρχία της Συρίας υπό την πίεση των ΗΠΑ και πολλών συμμάχων της, τότε οι σύμμαχοι της Ρωσίας, σχεδόν ένα τέταρτο του αιώνα μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, θα έχουν λάβει ένα ακόμη μάθημα – για τελευταία φορά. Η Αρμενία και το Τατζικιστάν, για παράδειγμα, είναι πιθανό να αποφασίσουν να εγκαταλείψουν τον ΟΣΣΑ και το Καζακστάν να αφήσει την ουδετερότητά του, και να ευθυγραμμιστεί με το ΝΑΤΟ – όπως ακριβώς έκανε το Ουζμπεκιστάν.

Αυτό θα σήμαινε το τέλος της ρωσικής ισχύος στον πρώην Σοβιετικό χώρο και τον κόσμο στο σύνολό του τα επόμενα χρόνια. Ο πρώτος χώρος, είναι ζωτικότατων συμφερόντων για την Μόσχα και αποτελεί την πρώτη της προταιρεότητα στην εξωτερική πολιτική κσι τηνη πολιτική της ασφάλειας. Αυτό είναι το πιο ισχυρό κίνητρο το οποίο ώθησε τη Ρωσία να στηρίξει τη Συρία και να διατηρήσει μια σημαντική ναυτική παρουσία στη Μεσόγειο, προκειμένου να αποφευχθεί οποιαδήποτε επίθεση του ΝΑΤΟ κατά της Συρίας.

Ένα άλλο κίνητρο της πολιτική της Μόσχας για την Συρία είναι να εμποδίσει την άνοδο του ριζοσπαστικού ισλαμικού καθεστώτος, το οποίο η ρωσική ηγεσία αναμένει ότι θα συμβεί αν πέσει ο Άσαντ.

Η Ρωσία θέλει να αποτρέψει ένα τέτοιο αποτέλεσμα, όπως η ίδια αντιμετωπίζει μια μακρόχρονη, σε πλήρη κλίμακα ισλαμιστική εξέγερση στο μουσουλμανικό Βόρειο Καύκασο, ο οποίος πέρασε στη Ρωσική Αυτοκρατορία το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα.

Τώρα υπάρχουν ενδείξεις ότι το μαχητικό Ισλάμ, μετά το Νταγκεστάν, θα εντείνει τον αγώνα του σε μια πολύ πιο σημαντική Ρωσική Δημοκρατία: Το Ταταρστάν. Κατακτήθηκε από τους Ρώσους Τσάρους τον 16ο αιώνα, βρίσκεται περίπου 500 χλμ ανατολικά της Μόσχας στην περιοχή του ποταμού Βόλγα, και έχει μια μουσουλμανική κοινότητα από περίπου 4 εκατομμύρια κατοίκους.

Υπάρχει ένα ακόμη ευρύτερο πλαίσιο. Στην Ρωσία κατοικούν πολύ περισσότεροι μουσουλμάνοι (περίπου 16 εκατ.) από οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα, και το ποσοστό τους στον συνολικό πληθυσμό της ρωσία Ρωσική προβλέπεται να αυξηθεί από περίπου 12% που είναι σήμερα σε πάνω από 14% το 2030. Το ριζοσπαστικό Ισλάμ και η συμβολή του μεταξύ των μουσουλμάνων της Ρωσίας, σε συνδυασμό με την δημογραφία, επηρεάζει τους ρωσικούς υπολογισμούς στη Συρία.

Όλες αυτές οι πτυχές μαζί, δείχνουν το προφανές: Η Ρωσία είναι πολύ βαθιά μπλεγμένη μέσα στο θανάσιμο παιχνίδι των εξελίξεων στη Συρία. Η κατάσταση της Συρίας έχει φέρει στην επιφάνεια τις φοβίες της ρωσικής πολιτικής, της ρωσικής ελίτ και της ρωσικής κοινής γνώμης. Στην πραγματικότητα, η φύση των γεγονότων στη Συρία επισκιάζεται από τις θεμελιώδεις ρωσικές αντανακλάσεις – και αντανακλαστικά!.

Η θέση της Μόσχας σχετικά με την κρίση στη Συρία είναι αναπόφευκτη συνέπεια πολλών παραγόντων, καιδεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις σε αυτή. Η θέση αυτή δεν βασίζεται εξ ολοκλήρου στους «ψυχρούς υπολογισμούς» για τα οφέλη της πώλησης των ρωσικών όπλων στη Δαμασκό, ούτε στην επιθυμία να διατηρηθεί η Ταρτούς. Η θέση αυτή βασίζεται στην πεποίθηση ότι η εξέργηση στη Συρία, ειδικά όταν υποστηρίζεται από την παρέμβαση των δυτικών και αραβικών κρατών, θα βλάψει σημαντικά τα συμφέροντα της Ρωσίας σε μια πολύ ευρύτερη κλίμακα.

Πηγή: Fox2 magazine

Τμήμα ειδήσεων defencenet.gr

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ