Είναι δύσκολο να πει κανείς αν οι συνομιλίες για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν στη Γενεύη, θα φέρουν λίγο πιο κοντά προς μια λύση ένα μεγάλο αγκάθι στη Μέση Ανατολή, ένα από τα πιο δύσκολα διεθνή προβλήματα.

Η συμφωνία της Γενεύης ίσως ανοίξει μια ευκαιρία προς μια οριστική συμφωνία με το Ιράν. Για αυτό πρέπει να δοθεί χρόνος στη διπλωματία, όχι μόνο για το Ιράν αλλά και για τη Συρία.

Η Μέση Ανατολή δεν αντέχει άλλους πολέμους και «ανθρωπιστικές» επεμβάσεις…

Ποιός θα ήθελε να δει π.χ. μια αεροπορική επιδρομή του Ισραήλ κατά του Ιράν; Ποιος θα ήθελε να δει την πάντα πρόθυμη και καραδοκούσα Τουρκία να αποσπά μερίδιο ισχύος από το Ιράν; Βέβαια, αν επιτευχθεί μια συνολική και μακράς ισχύος λύση στο ζήτημα του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης, αυτό θα δημιουργήσει άλλου τύπου ανασφάλειες σε πολλούς. Για παράδειγμα, θα τεθεί και θέμα πυρηνικών του Ισραήλ. Γιατί απαγορεύεται να κατέχει πυρηνικά το Ιράν, και επιτρέπεται το Ισραήλ; Ερωτήματα θα τεθούν ακόμα για την περιβόητη αντιπυραυλική ασπίδα του ΝΑΤΟ, η οποία στηρίζεται προσχηματικά στην ανάγκη αντιμετώπισης ενός πυρηνικού Ιράν. Αν το Ιράν δεν είναι πυρηνική δύναμη, σε τι χρειάζεται η αντιπυραυλική ασπίδα; Και πως θα την δικαιολογήσουν τότε οι ΗΠΑ;

Το μεγάλο ερωτηματικό: Η ακόμη νέα κυβέρνηση Ροχανί στο Ιράν, και οι αληθινές προθέσεις της.

Ο Χασάν Ροχανί δεν πρέπει να θεωρηθεί  ένας «φυσιολογικός» διάδοχος του Αχμαντινετζάντ, ο οποίος ήταν ένας κλασικός «Φρουρός της Επανάστασης».  Η Δύση τον εξέλαβε ως αντίπαλο, αλλά τι είδους; Ο Αχμαντινετζάντ είχε ταυτιστεί στους Δυτικούς με τον «απόλυτο δαίμονα». Για να πολεμήσουν έναν παρωχημένο έστω αντι-ιμπεριαλιστή σαν τον Αχμαντινετζάντ, οι Δυτικοί άρχισαν την ανελέητη προπαγάνδα κατά του Ιράν και χρησιμοποίησαν τον ΟΗΕ για να το εμποδίσουν να εμπλουτίσει ουράνιο και να προχωρήσει τις πυρηνικές φιλοδοξίες του. Παράλληλα θέσπισαν, ενίοτε και μονομερώς, μια σειρά σκληρών κυρώσεων για να στραγγαλίσουν οικονομικά τη χώρα.  Με τη βοήθεια των Ραφσαντζανί και Χαταμί,  προσπάθησαν να οργανώσουν ακόμη και «πορτοκαλί επανάσταση» το 2009 μέσα στο Ιράν.

Το σύστημα Ροχανί, που διαδέχθηκε τον Αχμαντινετζάντ, προσπαθεί να εκπροσωπεί ταυτόχρονα τα συμφέροντα του κλήρου αλλά και της αστικής τάξης της Τεχεράνης. Εστιάζει περισσότερο στην οικονομία, και όχι στον αντιδυτικό αντι-ιμπεριαλιστικό αγώνα, όπως τον εννοούσε ο Αχμαντινετζάντ. 

Αν δει κανείς την εκπροσώπηση των σκληρών μουλάδων και των ποικίλλων αγιατολλάχ στο σύστημα Ροχανί, είναι ισχυρά παρόντες. Ο νέος ηγέτης του Ιράν έχει ήδη μιλήσει π.χ. για το σεβασμό προς τον ισλαμικό ενδυματολογικό κώδικα, «…που θα πρέπει να διδάσκεται στα σχολεία, τα λύκεια, τα πανεπιστήμια και τα τεμένη». Αν πάμε πίσω στα χρόνια, θα βρούμε τον Ροχανί το 1978 στη διάρκεια της Ισλαμικής Επανάστασης, δίπλα στο πλευρό του Χομεϊνί. Μετά την ανατροπή του Σάχη, τον Φεβρουάριο του 1979, ανέλαβε κεντρικές θέσεις ευθύνης στο νέο σύστημα ισλαμικής εξουσίας των μουλάδων. Επέβλεψε μάλιστα και τον εξισλαμισμό των τηλεοπτικών προγραμμάτων. Το 1999, κατά τη διάρκεια φοιτητικών διαδηλώσεων, ο Ροχανί είχε υιοθετήσει σκληρή στάση υποστηρίζοντας ότι «…οι συλληφθέντες για καταστροφή της κρατικής περιουσίας πρέπει να αντιμετωπίσουν την θανατική ποινή».

Μια ματιά στην ιστοσελίδα rouhanimeter.com* είναι αρκετά διαφωτιστική για το προφίλ της νέας κάστας εξουσίας στην Τεχεράνη και τις ό,ποιες επιδιώξεις.

Εν πάσει περιπτώσει, ο νέος ηγέτης στην Τεχεράνη εμφανίζεται πιο διαλλακτικός προς τις ΗΠΑ. Αν ο Ροχανί πλησιάσει περισσότερο τους Αμερικανούς, δεν είναι σίγουρο πως θα προστατεύσει τη χώρα του από μια επίθεση των ΗΠΑ, του Ισραήλ, του ΝΑΤΟ ή όλων μαζί. Ο Ομπάμα πήρε την απόφαση να στραφεί προς τη διπλωματία, όμως η τύχη της κανταφικής Λιβύης δείχνει πως η υπερβολική έκθεση προς τις ΗΠΑ μπορεί να πληρωθεί ακριβά: Και ο Καντάφι προσέγγισε τις ΗΠΑ, αλλά το τέλος του είναι γνωστό. Εξ’ άλλου δεν είναι (μόνο) ο Ομπάμα που κυβερνά, αλλά –πρωτίστως- άλλα, βαθύτερα κέντρα. Και πιο σκληρά.

Μπορεί ο δίαυλος που άνοιξε μεταξύ Ουάσιγκτον και Τεχεράνης να παραμείνει ανοικτός, όμως τα γνωστά «γεράκια» της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής δεν νομίζουμε να άλλαξαν τον βασικό τους στόχο στην περιοχή, που είναι η καθυπόταξη του Ιράν. Υπ’ αυτή την έννοια, απαιτείται μια οξυδερκής πολιτική ισορροπιών από την Τεχεράνη, έτσι που και ο διάλογος να προχωρά, και η ειρήνη να παγιώνεται, αλλά δίχως «θανάσιμους εναγκαλισμούς» με την σκληροπυρηνική εκδοχή της Δύσης. Κάποιος αναλυτής είχε πει πως οι ΗΠΑ, για κράτη σαν το Ιράν, είναι όπως ο ήλιος. Αν είσαι πάρα πολύ μακριά παγώνεις. Αν πλησιάσεις όμως πολύ κοντά, καίγεσαι…

  • Το site www.rouhanimeter.com αυτοσυστήνεται ως πλατφόρμα global dialogue on the future of Iran και «καταμετρητής» των επιδόσεων της νέας κυβέρνησης στην Τεχεράνη.

Τμήμα ειδήσεων defencenet.gr

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ