Leopard 2HEL: τα πυρομαχικά στις καλένδες!

Αν και η εμφάνιση των Leopard 2HEL στη σημερινή στρατιωτική παρέλαση στη Θεσσαλονίκη ήταν εντυπωσιακή και μεγαλειώδης ελάχιστοι στην εξέδρα των επισήμων, ίσως μόνο ο εκ των «αυτουργών»…

Αν και η εμφάνιση των Leopard 2HEL στη σημερινή στρατιωτική παρέλαση στη Θεσσαλονίκη ήταν εντυπωσιακή και μεγαλειώδης ελάχιστοι στην εξέδρα των επισήμων, ίσως μόνο ο εκ των «αυτουργών» του όλου εγχειρήματος ακύρωσης της προμήθειας των πυρομαχικών των αρμάτων μάχης Leopard-2A4/HEL ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Ε. Μεϊμαράκης γνώριζε τη «πικρή» αλήθεια: ο πρωθυπουργός, Κώστας Καραμανλής μετά από εισήγηση των Ε.Μεϊμαράκη και Ε.Βασιλάκου, στις 22 Οκτωβρίου είχε βάλει την υπογραφή του στο έγγραφο του ΚΥΣΕΑ για την ακύρωση της προγενέστερης απόφασης προμήθειάς τους.

Μία απόφαση που κανείς δεν μορεί να εξηγήσει, αφού οι δύο βασικοί ανταγωνιστές, Γερμανοί και Αμερικανοί είχαν μοιραστεί το πρόγραμμα στην βάση της αξιολόγησης των προσφερομένων βλημάτων. Το γεγονός είναι ένα: την τελευταία πενταετία κάποιοι στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας λειτουργούν, ηθελημένα ή μη, σε βάρος των εθνικών συμφερόντων… Το παραπάνω συμπέρασμα έρχεται να ενισχύσει non paper που «διέρρευσε» όπου προσπαθώντας να δικαιολογήσει την απόφαση ακύρωσης της προμήθειας των πυρομαχικών αναφέρει ότι «Τα άρματα μάχης του Ελληνικού Στρατού είναι πολλά!»

Ίσως δεν υπάρχει άλλο παράδειγμα σε όλο τον κόσμο όπου μία χώρα αφού πρώτα υλοποιήσει ένα τεράστιο επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 2 δις ευρώ για την πλήρη αναβάθμιση του αρματικού της δυναμικού, και την απόκτηση καθοριστικού επιχειρησιακού πλεονεκτήματος, εν συνεχεία το ακυρώνει στην πράξη μεταθέτοντας το πρόγραμμα προμήθειας των πυρομαχικών τους στο μέλλον.

Η κατάσταση είναι πολύ πιο σχιζοφρενική αν συνυπολογιστεί ότι τις αλλοπρόσαλλες αποφάσεις έχει λάβει η κυβέρνηση του ιδίου κόμματος. Υπενθυμίζουμε το 2005 και μετά, επί εποχής Ζορμπά στη Γενική Γραμματεία Οικονομικού Σχεδιασμού και Αμυντικών Επενδύσεων (ΓΓΟΣΑΕ) είχε εκδοθεί αίτημα για πληροφορίες (RFI: Request for Information) και είχε αποσταλεί στις ενδιαφερόμενες εταιρίες για το πρόγραμμα προμήθειας πυρομαχικών αρμάτων των 120 χιλ., ύψους 130 εκατ. ευρώ, ως πρώτο βήμα για τη διεξαγωγή διεθνούς διαγωνισμού. Η διαδικασία δεν ολοκληρώθηκε, και το 2006 με την έλευση στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας του Ευαγγελου Μεϊμαράκη και τη μετατροπή της ΓΓΟΣΑΕ σε Γενική Διεύθυνση Αμυντικών Επενδύσεων και Εξοπλισμών (ΓΔΑΕΕ) με ταυτόχρονη ανάληψη της θέσης του γενικού διευθυντή από τον Ευάγγελο Βασιλάκο, η πολιτική ηγεσία αλλάζει «ρότα» και αποφασίζει να υλοποιήσει το εν λόγω πρόγραμμα, του οποίου πλέον ο προϋπολογισμός φθάνει τα 400 εκατ. ευρώ, στη βάση δύο διακρατικών συμφωνιών με τις Γερμανία και ΗΠΑ για πυρομαχικά κινητικής και χημικής ενέργειας αντίστοιχα. Η διαδικασία φαίνεται ομαλή, τα βήματα είναι γνωστά από πλήθος άλλων διακρατικών συμφωνιών με τις δύο χώρες που έχουν γίνει στο παρελθόν, και η αρχική εκτίμηση είναι ότι σχετικά εύκολα και γρήγορα τα ζητήματα θα διευθετηθούν και θα αρχίσει η υλοποίηση με την επίτευξη σημαντικού έργου συμπαραγωγής στα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα (ΕΑΣ).

Και όμως τα αποτελέσματα ξεπέρασαν και την πιο ζωηρή φαντασία. Με σειρά χαοτικών ενεργειών (όπως π.χ. η συγκρότηση επιτροπών για επίσημες διακρατικές επαφές χωρίς διαταγή και σκοπό συγκρότησης), η ΓΔΑΕΕ κατάφερε όχι μόνο να εκτροχιάσει τη διαδικασία αλλά να αποφανθεί ότι είναι αδύνατη η σύναψη διακρατικών συμφωνιών με τις δύο χώρες γιατί δεν ικανοποιούνταν οι απαράβατοι ελληνικοί όροι.

Έτσι στις 15 Οκτωβρίου 2008 με την απόφαση αρ. 13 το Κυβερνητικό Συμβούλιο Εξωτερικών και Άμυνας (ΚΥΣΕΑ) αποφάσισε την υλοποίηση του προγράμματος μέσω ανοικτού διεθνούς διαγωνισμού. Η απόφαση προκάλεσε σοκ στο ΓΕΕΘΑ και το ΓΕΣ καθώς ο εφοδιασμός των 250 περίπου αρμάτων μάχης Leopard 2HEL και Leopard 2A4 μετατίθεται έτσι στο μέλλον για άγνωστη μέχρι σήμερα ημερομηνία. Δηλαδή με άλλα λόγια τα άρματα δεν θα έχουν πυρομαχικά ή θα πρέπει να «μοιραστούν» για το ενδιάμεσο διάστημα τα λιγότερα από 3.500 DM33A2 που έχουν απομείνει από τα 5.000 συνολικά που αγοράστηκαν από τα αποθέματα του Γερμανικού στρατού.

Όπως η απόφαση προκάλεσε σοκ και για ένα άλλο λόγο.

Αφού είχε δρομολογηθεί η διενέργεια διεθνούς διαγωνισμού για τα πυρομαχικά επί Ζορμπά, για ποιό λόγο το 2006 η νέα πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας την ακύρωσε και επέλεξε τη λύση της απευθείας ανάθεσης υπό το κάλυμμα της διακρατικής συμφωνίας;

Και γιατί στη συνέχεια μέσα από πρόχειρες διαδικασίες την κατάργησε και επανήλθε στην αρχική επιλογή;

Μήπως θα έπρεπε να απαντήσει κάποιος σε αυτά τα δικαιολογημένα ερωτήματα;

Το «non-paper» και η δομή δυνάμεων

Ταυτόχρονα σχεδόν με την υπογραφή της απόφασης από το ΚΥΣΕΑ κυκλοφόρησε την περασμένη εβδομάδα με τη μέθοδο της επιλεκτικής διαρροής και το συνημμένο non-paper, το οποίο λόγω σημαντικότητας της τρέχουσας πολιτικής επικαιρότητας (παραίτηση υπουργού επικρατείας, κ.λ.π.), δεν είδε το φως της δημοσιότητας σε ευρεία κλίμακα. Σύμφωνα με πληροφορίες ως πηγή της διαρροής «φωτογραφίζεται» αντισυνταγματάρχης που είναι τοποθετημένος στη ΓΔΑΕΕ.

Καθώς το θέμα είναι ιδιαίτερα σοβαρό μήπως θα έπρεπε να διερευνηθεί επίσημα η προέλευση του «non-paper»;  Διότι αν δεν ισχύουν οι ανωτέρω πληροφορίες τότε κάποια κέντρα προσπαθούν να δημιουργήσουν μείζονα κρίση στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας.

Πάντως το ενδιαφέρον του κειμένου είναι ότι βάζει στο στόχαστρο το πρόγραμμα των αρμάτων μάχης του Ελληνικού Στρατού χρησιμοποιώντας τον ευρηματικό (;) τίτλο «Άρματα Μάχης σε Τιμή Ευκαιρίας». Με μία χαοτική λογική συνδέει τις εξελίξεις στο πρόγραμμα των πυρομαχικών αρμάτων με αυτές του προγράμματος προμηθείας του άρματος μάχης επικεντρώνοντας στην επαναδιαπραγμάτευση των αντισταθμιστικών ωφελημάτων του συγκεκριμένου προγράμματος. Από το ύφος του κειμένου είναι προφανές ότι γίνεται προσπάθεια να αναδειχθεί η από το 2004 μέχρι το 2006 διαδικασία ως κατευθυνόμενη και εξυπηρετούσα συγκεκριμένη στόχευση.

Το ίδιο χαοτική είναι η περιγραφή του ιστορικού του προγράμματος που δείχνει ότι απλώς «κατασκευάστηκε» για να δημιουργήσει εντυπώσεις στους μη γνωρίζοντες. Για να διασκεδάσουμε την άγνοια δε του συντάκτη ο οποίος υποστηρίζει ότι η προμήθεια των αρμάτων της «ενδιάμεσης» λύσης «βοήθησε τη Γερμανία να μειώσει την οροφή των αρμάτων σύμφωνα με τις υποχρεώσεις της στο ΝΑΤΟ» μήπως θα ήθελε να μάθει ποιες χώρες και πόσα άρματα έχουν προμηθευτεί παγκοσμίως; Έτσι για παράδειγμα αναφέρουμε την Τουρκία, την Πολωνία, τη Φιλανδία, τη Σιγκαπούρη, τη Χιλή, κ.λ.π.

Το «non-paper» βεβαίως δεν απαντά στο βασικό ερώτημα. Αφού είχε δρομολογηθεί η διενέργεια διεθνούς διαγωνισμού για τα πυρομαχικά επί Ζορμπά, για ποιό λόγο το 2006 η νέα πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας την ακύρωσε και επέλεξε τη λύση της απευθείας ανάθεσης υπό το κάλυμμα της διακρατικής συμφωνίας;

Αντίθετα όμως προβαίνει στη διατύπωση δύο συμπερασμάτων με ιδιαίτερο νόημα:

-«Τα άρματα που έχει στην κατοχή του ο Ελληνικός Στρατός είναι πολλά»

-«Το 2003 θα έπρεπε να επιλεγεί είτε η μη προμήθεια αρμάτων είτε η προμήθεια μόνο των σύγχρονων αρμάτων ή μόνο των αρμάτων της «ενδιάμεσης λύσης».

Με άλλα λόγια τύφλα να έχει ο Εθνικός Αμυντικός Σχεδιασμός, τα αρμόδια επιτελικά όργανα και οι πολύπλοκες διαδικασίες.

Ποιος τα χρειάζεται πλέον;

Η ΓΔΑΕΕ μπορεί να καθορίζει και τις οροφές των κύριων οπλικών συστημάτων και τις εξοπλιστικές προτεραιότητες. Προφανώς θεωρείται ότι το να αποτελεί απλώς το εκτελεστικό όργανο για την υλοποίηση των προγραμμάτων είναι πολύ πεζό και τετριμμένο.

Βέβαια η «μπάλα» τώρα πέφτει στο γήπεδο της στρατιωτικής ηγεσίας.

Άραγε οι στρατηγοί θα «μιλήσουν» ή θα υιοθετήσουν απλώς «πολιτικά κομψή» συμπεριφορά, ενώπιον και των κρίσεων του Νοεμβρίου, χρησιμοποιώντας ως επιχείρημα τη μη επίσημη προέλευση του εγγράφου;

Θα απαιτήσουν πυρομαχικά για τα άρματα άμεσα ή θα τα αφήσουν “άσφαιρα” για παρελάσεις;

Τα επινίκια

Η μετατόπιση του προγράμματος στο (άδηλο προς το παρόν) μέλλον δεν είχε μόνο δυσαρεστημένους, όπως οι δύο εταιρίες, η γερμανική Rheinmetall και η αμερικανική ATK που «βλέπουν» το συμβόλαιο να απομακρύνεται, ή όπως η γερμανική και η αμερικανική κυβέρνηση οι οποίες πραγματοποίησαν παραστάσεις τόσο στο Υπουργείο Εξωτερικών όσο και το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Είχε και κάποιους πολύ χαρούμενους, όπως π.χ. ο πρόεδρος μεγάλης εταιρίας πυρομαχικών από χώρα της Μέσης Ανατολής που περιχαρής τηλεφώνησε στον ομόλογο του της μίας από τις δύο προαναφερθείσες εταιρίες για να τον πληροφορήσει ότι στην Ελλάδα είναι πολύ ισχυρός, ή ο μεγαλο-αντιπρόσωπος του «πράσινου» πύργου της λεωφόρου Κηφισίας, ο οποίος επίσης δεν έκρυβε τη χαρά του για την εντυπωσιακή του επιστροφή στα εξοπλιστικά πράγματα, αποδεικνύοντας ότι είναι αποτελεσματικός με όλες τις πολιτικές καταστάσεις.

Και μια και μιλάμε για μεσάζοντες μήπως θα έπρεπε τόσο η ΓΔΑΕΕ επίσημα όσο και ο συντάκτης του «non-paper» να καταθέσουν στον εισαγγελέα τα σχετικά στοιχεία για τις κατηγορίες που αποδίδουν περί μεσαζόντων;

Είναι ή δεν είναι παράνομη η εμπλοκή «ενδιαμέσων» στις συμβάσεις προμήθειας πολεμικού υλικού; Και αν ναι, αυτός που κατέχει στοιχεία και δεν τα καταθέτει έχει νομική ευθύνη;