Ο αναπληρωτής διευθυντής του γαλλικού Ιδρύματος Στρατηγικής Ανάλυσης (Fondation pour la Recherche Strategique), Μπρούνο Τερτρέ θεωρείται ένας από τους κορυφαίους στρατηγικούς αναλυτές στην Ευρώπη.

Σε συνέντευξη του στο ΒΗΜΑ, εκτιμά ότι είναι πολύ πρόωρο να πει κάποιος αν η Κίνα θα βγει ενισχυμένη από την τρέχουσα κρίση, ενώ προειδοποιεί ότι δεν πρέπει να υποτιμάται η δυνατότητα των Ηνωμένων Πολιτειών να ξεπερνούν μείζονες κρίσεις.

Επίσης. υπογραμμίζει το τις πιθανές συνέπειες της διευρυμένης ηλεκτρονικής παρακολούθησης των πολιτών. 

Ορισμένοι αναλυτές μιλούν για μια υποχώρηση της παγκοσμιοποίησης εξαιτίας της πανδημίας. Συμφωνείτε με αυτή την εκτίμηση και εφόσον ναι, γιατί; Παρατηρείτε μια επιστροφή του έθνους-κράτους ή είναι πολύ νωρίς να πούμε κάτι τέτοιο;

«Η παγκοσμιοποίηση θα υποχωρήσει μερικώς αλλά δεν θα εξαφανιστεί. Η τάση είναι ήδη εκεί από την αρχή της δεκαετίας, με όρους μεριδίου εμπορίου σε σχέση με το ΑΕΠ και ξένων επενδύσεων σε σχέση με το ΑΕΠ. Η οικονομική παγκοσμιοποίηση και η ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων έχει όμως πολλά πλεονεκτήματα για να εγκαταλειφθεί. Συμφωνώ ότι η νομιμοποίηση του κράτους θα αυξηθεί και ο έλεγχος των συνόρων θα ενισχυθεί. Ας μη λησμονούμε όμως ότι το βάρος των κρατών στις περισσότερες οικονομίες, όπως μετριέται με βάση το ποσοστό του επί του ΑΕΠ, συνεχίζεται να αυξάνεται από τη δεκαετία του 1960».

Δεν λείπουν επίσης όσοι προβλέπουν τη διεύρυνση και εξάπλωσης της ψηφιακής παρακολούθησης ως αποτέλεσμα της κρίσης του κορωνοϊού. Θα μπορούσε αυτό να μεταβάλει τον ρόλο των κρατών ή να επιτρέψει την ανάδυση ημιαυταρχικών τάσεων;

«Ναι, ξεκάθαρα. Πάρτε για παράδειγμα την τρομοκρατία: πολλά μέτρα που αποφασίστηκαν ή γενικεύθηκαν μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 βρίσκονται ακόμη σε ισχύ. Ο πειρασμός θα υπάρξει ώστε να επιβληθούν περισσότεροι περιορισμοί στην κοινωνική και ιδιωτική ζωή. Ένας ορισμένος βαθμός καταπίεσης είναι νομιμοποιημένος, κατά την άποψή μου, για την αντιμετώπιση μιας έκτακτης κατάστασης. Οι πολίτες και οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις όμως θα χρειαστεί να παρακολουθούν τι πράττουν οι κυβερνήσεις αφού οι έκτακτες καταστάσεις περάσουν».

Θα οδηγήσει η πανδημία σε έξαρση του ανταγωνισμού των μεγάλων δυνάμεων και ιδιαίτερα μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας; Θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι η Κίνα «παίρνει το πάνω χέρι;». Γενικότερα, βλέπετε αλλαγές στη διεθνή ισορροπία ισχύος ή κάποιου είδους στρατηγικό καιροσκοπισμό;

«Όπως λένε ορισμένοι σήμερα στο Πεκίνο, βρισκόμαστε στη δεύτερη φάση της επερχόμενης αντιπαράθεσης μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας. Η πρώτη φάση είχε επικεντρωθεί στο εμπόριο, η δεύτερη φάση πυροδοτήθηκε από την πανδημία του κορωνοϊού. Δεν είμαι όμως βέβαιος ότι η Κίνα «θα πάρει το πάνω χέρι». Η δημόσια εικόνα της θα τραυματιστεί από την κρίση. Επίσης, η σύγχρονη Κίνα είναι όπως το ποδήλατο: αν δεν αναπτύσσεται οικονομικά γρήγορα, μπορεί να πέσει. Η νομιμοποίηση των ηγετών της μπορεί να αμφισβητηθεί. Εν τέλει, ας μην υποτιμούμε ποτέ την ικανότητα των Ηνωμένων Πολιτειών να ανακάμπτουν ύστερα από ένα σοκ».

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ