Μπορεί να αντεπεξέλθει η Ρωσία στην αποβολή από το SWIFT; – Τι είναι το ρωσικό SPFS

H EE που σύρεται από τις ΗΠΑ να στραφεί σε έναν ολοκληρωτικό οικονομικό πόλεμο κατά της Ρωσίας, κάτι που θα στοιχίσει και στην ίδια και κυρίως τους Ευρωπαίους πολίτες που θα φτωχοποιηθούν, ετοιμάζεται να ενεργοποιήσει τις κυρώσεις SWIFT κατά της Ρωσίας καθώς και ένα μεγάλο πακέτο οικονομικών κυρώσεων κατά της Λευκορωσίας.

Πολλοί απορούν αν έχουν την ικανότητα οι Ρώσοι να ανταπεξέλθουν σε έναν τέτοιον οικονομικό στραγγαλισμό, όπου επί του πρακτέου ο ρωσικός τραπεζικός τομέας δεν θα μπορεί να διεξάγει οικονομικές συναλλαγές.

Είναι γνωστό ότι η Ρωσία έχει δημιουργήσει το δικό της σύστημα «SWIFT» αλλά είναι αυτό αρκετό;

Πώς θα λειτουργήσει και ποιοι θα συμμετέχουν;

Σύμφωνα με τη δήλωση της επικεφαλής της Τράπεζας της Ρωσίας, Elvira Nabiullina, μετά τα αποτελέσματα του διοικητικού συμβουλίου της ρυθμιστικής αρχής, οι συμμετέχοντες από το εξωτερικό θα μπορούν να ενταχθούν στο ρωσικό σύστημα ανάλογο του SWIFT, το Σύστημα Μεταφοράς Χρηματοοικονομικών Μηνυμάτων της Τράπεζας της Ρωσίας (SPFS). 

«Έχουμε ένα σύστημα ανταλλαγής οικονομικών μηνυμάτων, το SPFS, το οποίο μπορεί να αντικαταστήσει το SWIFT στο εσωτερικό. Συμμετέχοντες από το εξωτερικό μπορούν να συμμετάσχουν », είπε η Nabiullina.

Ο αποκλεισμός της Ρωσίας από το Swift είναι μία εκ των σημαντικότερων κυρώσεων της ΕΕ.

Τι σημαίνει όμως ο αποκλεισμός ρωσικών τραπεζών από το SWIFT

Τι είναι το Swift

Το SWIFT είναι σύστημα ανταλλαγής μηνυμάτων μεταξύ των τραπεζών παγκοσμίως. Είναι η παγκόσμια οικονομική αρτηρία που επιτρέπει την ομαλή και ταχεία μεταφορά χρημάτων εκτός συνόρων, λέει χαρακτηριστικά το BBC.

Πρόκειται για ένα διατραπεζικό σύστημα μέσω του οποίου τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα καταγράφουν, ενημερώνουν και διεκπεραιώνουν διασυνοριακές χρηματοοικονομικές συναλλαγές.

Ιδρύθηκε το 1973, έχει την έδρα του στο Βέλγιο και συνδέει 11.000 τράπεζες και ιδρύματα σε περισσότερες από 200 χώρες.

Το SWIFT στέλνει περισσότερα από 40 εκατομμύρια μηνύματα την ημέρα, καθώς τρισεκατομμύρια δολάρια αλλάζουν χέρια μεταξύ εταιρειών και κυβερνήσεων.

Περισσότερο από το 1% αυτών των μηνυμάτων εκτιμάται ότι αφορούν πληρωμές από τη Ρωσία.

Το SWIFT δημιουργήθηκε από αμερικανικές και ευρωπαϊκές τράπεζες, οι οποίες δεν ήθελαν ένα μόνο ίδρυμα να αναπτύξει το δικό του σύστημα και να έχει μονοπώλιο και να ανήκει από κοινού σε περισσότερες από 2.000 τράπεζες και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.

Την εποπτεία του έχει η Εθνική Τράπεζα του Βελγίου σε συνεργασία με τις μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ και της Τράπεζας της Αγγλίας.

Το Swift διασφαλίζει στα μέλη του την ασφάλεια των διεθνών εμπορικών συναλλαγών και υποτίθεται πως δεν εμπλέκεται στις μεταξύ τους διαφορές.

Ωστόσο το Ιράν το 2012 αποκλείστηκε από το SWIFT, στο πλαίσιο των κυρώσεων για το πυρηνικό του πρόγραμμα. Ο αποκλεισμός αυτός στέρησε στο Ιράν ποσό που αντιστοιχεί σχεδόν στα μισά έσοδα του από τις εξαγωγές και περίπου στο 30% των εσόδων του από το εξωτερικό εμπόριο.

O αποκλεισμός από το swift είναι απόφαση αποκλειστικά των κυβερνήσεων των χωρών και όχι των αρχών που το εποπτεύουν.

Πώς θα επηρεάσει τη Ρωσία ο αποκλεισμός από το SWIFT

Σύμφωνα με το BBC ο αποκλεισμός ρωσικών εταιρειών από το SWIFT, θα τους στερήσει την πρόσβαση στις ομαλές και άμεσες συναλλαγές που παρέχει το σύστημα. Αυτό σημαίνει πως οι πληρωμές για τα πολύτιμα ενεργειακά και γεωργικά προϊόντα θα διαταράσσονταν σοβαρά.

Οι τράπεζες που θα αποκλειστούν πρέπει πιθανότατα να συναλλάσσονται απευθείας μεταξύ τους, προσθέτοντας καθυστερήσεις και επιπλέον κόστος στη λειτουργία τους. Ο αποκλεισμός σημαίνει δε περικοπή πολύτιμων εσόδων για τη ρωσική κυβέρνηση, που δεν μπορεί να ανακτά τα διεθνή κέρδη από τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου της.

Υπενθυμίζεται πως το 2014 η Ρωσία είχε απειληθεί ξανά με αποκλεισμό από το SWIFT λόγω των γεγονότων στην Κριμαία. Τότε το Κρεμλίνο είχε δήλωσε ότι η κίνηση αυτή θα ισοδυναμούσε με κήρυξη πολέμου, ωστόσο η Δύση δεν υλοποίησε τότε την απειλή της.

Η επικεφαλής της Τράπεζας της Ρωσίας είπε επίσης ότι το εθνικό σύστημα καρτών πληρωμών επεξεργάζεται όλη την εγχώρια κίνηση, οι κάρτες των τραπεζών που υπάγονται στις δυτικές κυρώσεις συνεχίζουν να λειτουργούν εντός της χώρας ως συνήθως, ανέφερε το TASS.

Η Ελβίρα Ναμπιουλίνα τόνισε ότι η ρωσική χρηματοοικονομική υποδομή θα λειτουργήσει χωρίς διακοπή.

«Έχουμε αναπτύξει την εσωτερική οικονομική υποδομή, άρα θα λειτουργήσει ομαλά. Έτσι, έχουμε ένα σύστημα χρηματοοικονομικών μηνυμάτων (FSFS) που μπορεί να αντικαταστήσει το SWIFT στο εσωτερικό », είπε.

Η Τράπεζα της Ρωσίας θα λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να διασφαλίσει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και τη σταθερότητα των τιμών, να στηρίξει τον ρωσικό χρηματοπιστωτικό τομέα και να προστατεύσει την ευημερία των πολιτών και της οικονομίας στο σύνολό της.

Το Διοικητικό Συμβούλιο της Κεντρικής Τράπεζας αποφάσισε να αυξήσει το βασικό επιτόκιο από 9,5% σε 20% ετησίως από τις 28 Φεβρουαρίου.

Σύμφωνα με τη ρυθμιστική αρχή, αυτό θα πρέπει να στηρίξει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και τη σταθερότητα των τιμών και να προστατεύσει τις αποταμιεύσεις των πολιτών από την υποτίμηση.

Επιπλέον, η Τράπεζα της Ρωσίας εισήγαγε περιορισμούς στην πώληση τίτλων από κατοίκους εξωτερικού και την υποχρεωτική πώληση του 80% των κερδών σε συνάλλαγμα.

Την περασμένη Κυριακή, 27 Φεβρουαρίου, οι Υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ συμφώνησαν να αποσυνδέσουν ορισμένες ρωσικές τράπεζες από το διεθνές σύστημα SWIFT.

Προς το παρόν, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει αποφασίσει ακόμη για τη λίστα τέτοιων τραπεζών, καθώς δεν μπορεί να αποσυνδέσει πλήρως τη Ρωσική Ομοσπονδία από το SWIFT λόγω της σύνδεσης της οικονομίας της χώρας με τις οικονομίες άλλων κρατών.

Η Ευρώπη έχει επίσης λάβει περιοριστικά μέτρα κατά της Τράπεζας της Ρωσίας και σκοπεύει να παγώσει περίπου τα μισά χρηματοοικονομικά της αποθέματα. Υιοθετούνται κυρώσεις σε σχέση με τη στρατιωτική ειδική επιχείρηση της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Ουκρανία.

Σημειώνεται ότι το σύστημα SPFS κυκλοφόρησε σε δοκιμαστική λειτουργία το 2014.

Το 2017, το SPFS άρχισε να λειτουργεί πλήρως , μεταδίδοντας μηνύματα σχετικά με συναλλαγές σε οποιοδήποτε νόμισμα. Αρχικά, προοριζόταν μόνο για εγχώριους χρήστες, αλλά μέχρι τον Απρίλιο του 2021, περισσότερες από 20 ξένες τράπεζες είχαν συνδεθεί με αυτό.

Μέχρι σήμερα, 399 χρήστες συμμετέχουν στο σύστημα. Το 2020, η μηνιαία επισκεψιμότητα SPFS ανήλθε σε 2 εκατομμύρια μηνύματα.

Το ερώτημα λοιπόν είναι αν θα μπορέσει επιτυχώς να αντικαταστήσει το SWIFT, αν σε αυτό ενταχθούν Κίνα, Ινδία και Ιράν, τότε το πλήγμα θα είναι πολύ μεγαλύτερο για την Δύση και όχι για την Ρωσία.