Οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα σε Αθήνα και Σκόπια για την επίλυση του ακανθώδους ζητήματος της ονομασίας της γείτονος χώρας φέρεται ότι μετά από πολύμηνες διαπραγματεύσεις έχουν οδηγηθεί σε ναυάγιο.

Η τελευταία φάση διαδραματίστηκε στην Αθήνα, όπου η αντιπροσωπεία διπλωματών και εμπειρογνωμόνων των Σκοπίων επιδόθηκε σε ένα τριήμερο τακτικισμών που κατέστησε αδύνατη την συμφωνία με τις διαπραγματεύσεις να είχαν ναυαγήσει τρεις ημέρες νωρίτερα όπως αναφέρει και το omegapress.gr.

Πριν όμως από την επισημοποίηση της αποτυχίας, υπήρξε έντονο παρασκήνιο με παράδοξες εκφάνσεις,  πρωτοφανείς μάλιστα για τα διεθνή διπλωματικά δεδομένα. Όταν στις 28 Μαϊου ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς  και αμέσως μετά από το Βερολίνο, ανακοίνωσε την επίτευξη συμφωνίας, όλοι πίστεψαν ότι οι δύο ηγέτες απλώς θα υπέγραφαν τα συμφωνηθέντα.

Όμως συμφωνία δεν υπήρξε ποτέ. Για την ακρίβεια, αυτό που υπήρξε ήταν μια προφορική συμφωνία  Κοτζιά –Ντιμιτρόφ που φυσικά δεν δεσμεύει ποτέ κανέναν, ούτε μικροπωλητές , πόσο μάλλον κράτη και για τον λόγο αυτό οι δύο υπουργοί Εξωτερικών θα πρέπει να απολογηθούν για τους περίεργους  τακτικισμούς τους. 

Ούτε κανείς, πλην των εμπλεκομένων γνωρίζει τι ακριβώς περιελάμβανε η συμφωνία, ούτε ανέλαβε κανείς την ευθύνη να ανακοινώσει δημόσια τι περιελάμβανε . Με εξαίρεση τα μισόλογα για το «Ίλιντεν», ουδέποτε η ΠΓΔΜ δέχθηκε αλλαγή συντάγματος για μια ονομασία έναντι όλων. 

Ήταν μια τακτική που προστάτευε τους δύο υπουργούς Εξωτερικών ενόψει της διαγραφόμενης αποτυχίας. Δεν ήταν καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι το Μέγαρο Μαξίμου διατηρούσε από την αρχή επιφυλάξεις , ενώ ο Κοτζιάς μιλούσε συνεχώς για μια συμφωνία που δεν υπήρχε πουθενά.  

Πηγές με υψηλό βαθμό αξιοπιστίας ανέφεραν ότι από την Τετάρτη 29 Μαίου, οπότε και άρχισαν οι διαπραγματεύσεις στην Αθήνα «επί τεχνικών θεμάτων», η αντιπροσωπεία της ΠΓΔΜ έθεσε νέα θέματα στο τραπέζι, έκανε πολύ γκρίζα την θέση των Σκοπίων για το erga omnes και συνολικά έθετε νέα αιτήματα, διαδικαστικά και διαπραγματευτικά,  που η Αθήνα δεν μπορούσε να δεχθεί, προφανώς για να οδηγήσει τις συνομιλίες σε αδιέξοδο. Την ίδια στιγμή στα Σκόπια το κλίμα οξύνονταν. 

Ήταν προφανέστατο σε όλους τους διπλωμάτες και όσους είχαν εμπλοκή έμμεση ή άμεση στις διαπραγματεύσεις, ότι οι συνομιλίες παραβίαζαν την προφορική συμφωνία Κοτζιά –Ντιμιτρόφ, αν γνωρίζει κανείς τι ακριβώς είχαν συμφωνήσει. 

Τα περί τεχνικών εκκρεμοτήτων που θα αντιμετωπίζονταν στην Αθήνα  ήταν τόσο ασαφή, που ουδείς ενημερωμένος διπλωμάτης πίστεψε ότι απηχούν το πραγματικό περιεχόμενο των διαπραγματεύσεων. 

Η υποτιθέμενη συμφωνία κλείστηκε σε δύο φάσεις. Η πρώτη φάση ήταν η συνάντηση Νίμιτς –Κοτζιά-Ντιμιτρόφ στις 24 Μαίου στη Νέα Υόρκη και η δεύτερη στις Βρυξέλλες στις 28 Μαίου. Το γεγονός όμως ότι δεν υπήρξε ποτέ έγγραφο υπογεγραμμένο από τους δύο υπουργούς εξωτερικών, αλλά προφορική όμως σημειώσαμε συμφωνία, δίνει το δικαίωμα τώρα και στις δύο πλευρές να ισχυριστούν ότι θέλουν για να καλύψουν τα νώτα τους στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό. 

Είναι ωστόσο προφανές ότι οι προσπάθειες για την επίτευξη συμφωνίας θα συνεχιστούν μέχρι την σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις 28 Ιουνίου και την σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στις 11 Ιουλίου, Είναι επίσης προφανές ότι όσο πλησιάζουν οι ημερομηνίες αυτές, τόσο μεγαλύτερες πιέσεις θα ασκούνται και στην Αθήνα και τα Σκόπια.

Τώρα, ο κ. Τσίπρας, ενόψει των συνόδων κορυφής του ΝΑΤΟ και της ΕΕ,  βρίσκεται  αντιμέτωπος με πιέσεις ξένων χωρών που βασίστηκαν στο ιδιαίτερα θετικό κλίμα που δημιουργούσαν συνεχώς τόσο ο ίδιος, όσο και ο κ. Κοτζιάς.

Πιέσεις θα δεχθεί και ο Ζάεφ , αλλά το ζήτημα είναι ότι η Αθήνα, σε κλίμα αποτυχίας θα πρέπει να αποφασίσει για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων ΕΕ –ΠΓΔΜ, ενώ ο απρόβλεπτος Τράμπ ενδέχεται να τινάξει τα πάντα στον αέρα στη σύνοδο του ΝΑΤΟ στις 11 Ιουλίου αν αποφασίσει να παρέμβει.

Τώρα, είναι βέβαιο ότι θα αρχίσει ένα παιχνίδι επίρριψης ευθυνών, αλλά και στην Αθήνα  και τα Σκόπια υπάρχουν πολιτικές ευθύνες που πρέπει να αναζητηθούν  και να αποδοθούν και υπό αυτό το πρίσμα, το πολιτικό σκηνικό θα επιβαρυνθεί.

Όχι ακόμη οριστικό ναυάγιο στο Σκοπιανό

Πληροφορίες αναφέρουν ότι τα Σκόπια θέλησαν να συναντηθούν ξανά οι δύο υπουργοί Εξωτερικών, ή να γίνει σύσκεψη σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων, αλλά ο Αλέξης Τσίπρας εμφανίστηκε αρνητικός στο ενδεχόμενο να υπάρξει νέος γύρος διαβουλεύσεων. Ουσιαστικά, τα Σκόπια προσπαθούν να υπαναχωρήσουν από την ονομασία erga omnes, αλλά η Αθήνα δεν υποχωρεί από τη θέση της πάνω σε αυτό το ζήτημα, όπως και τη συνταγματική αναθεώρηση.

Αλλωστε, οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο Ζάεφ εντός των συνόρων στο ζήτημα του erga omnes έγιναν ξεκάθαρες τα τελευταία 24ωρα και με τις δηλώσεις του Γκιόργκι Ιβάνοφ. Ο πρόεδρος της ΠΓΔΜ απέρριψε κατηγορηματικά μία ονομασία για συνολική χρήση, στάση που έχει και η αξιωματική αντιπολίτευση της χώρας.

Επειτα από την τελευταία εμπλοκή, φαίνεται πως είναι δύσκολο να τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα που θα οδηγούσε τα Σκόπια στον προθάλαμο της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, ένα χρονοδιάγραμμα που είχε ως ορόσημο τη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου.

Στο μεταξύ, αντιδρώντας στις δηλώσεις του κυβερνητικού αξιωματούχου, τα Σκόπια ζήτησαν υπεύθυνη πολιτική συμπεριφορά.

«Η υπεύθυνη πολιτική συμπεριφορά όλων των πολιτικών παραγόντων και στις δύο χώρες είναι το μεγαλύτερο όφελος και για την εξεύρεση λύσης», ανέφεραν πηγές της κυβέρνησης της ΠΓΔΜ, στην ιστοσελίδα telma.

Το δημοσίευμα, σχολιάζοντας τις δηλώσεις του Ελληνα κυβερνητικού αξιωματούχου, ανέφερε ότι είναι άγνωστο εάν πρόκειται για ένα σοβαρό βήμα προς τα πίσω στις διαπραγματεύσεις ή μια κίνηση τακτικής από την ελληνική πλευρά.

Πριν διαφανεί η νεότερη εμπλοκή, οι ΗΠΑ είχαν εκφράσει για μία ακόμη φορά τη στήριξή τους στις διαπραγματεύσεις μεταξύ Αθήνας και Σκοπίων, για την επίλυση του ονοματολογικού.

«Οι ΗΠΑ εξακολουθούν να υποστηρίζουν τις εν εξελίξει συνομιλίες που διεξάγονται υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών για το θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ και την επίλυση αυτής της μακροχρόνιας διαφωνίας. Ελπίζουμε ότι οι ηγέτες της ΠΓΔΜ και της Ελλάδας θα βρουν αμοιβαία αποδεκτή λύση στη διαφωνία του ονοματολογικού για το συμφέρον της ευρωατλαντικής ολοκλήρωσης, της οικονομικής ευημερίας, της ειρήνης και της ασφάλειας στην περιοχή», ανέφερε αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ απαντώντας σε σχετική ερώτηση της υπηρεσίας της ΠΓΔΜ «Φωνή της Αμερικής».

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ