T-33 Shooting Star: Το εκπαιδευτικό θρύλος – 50 χρόνια ιστορίας στην Ελληνική Αεροπορία

Το T-33 ήταν το πρώτο αεριωθούµενο που εντάχθηκε στη δύναµη της Αεροπορίας το 1951. Ακολούθησαν επιπλέον παραλαβές τις δεκαετίες του ‘60 και του ‘70, κάποια Καναδικής κατασκευής.

Χρησιµοποιήθηκαν ως εκπαιδευτικά, µέχρι την αντικατάστασή τους από τα T-2E, επιχειρώντας µε τις 361, 221 και 222 Μοίρες Εφαρµοσµένης Εκπαίδευσης (Μ.Ε.Ε) και τα οµώνυµα Σµήνη, 366, 367 και 368.

Για πολλά χρόνια τα T-33 ήταν βαµµένα σε χρώµα ασηµί, µέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ‘70 οπότε βάφτηκαν σε παραλλαγή «Βιετνάµ».

Εξαίρεση αποτέλεσαν κάποια αεροπλάνα της 222 Μ.E.E τα οποία χρησιµοποιήθηκαν ως ρυµουλκά στόχων και ήταν βαµµένα πορτοκαλί. Αποσύρθηκαν το 2000.

Τα T-33A&Mk III Shooting Star στην Ελλάδα

Ως ηµέρα εισόδου του τύπου στην Π.Α. θεωρείται η 21η Σεπτεµβρίου του 1951, όταν τα δύο πρώτα από αυτά (τα µε αριθµούς σειράς 50-434 και 50-435) προσγειώθηκαν στην Αεροπορική Βάση της Ελευσίνας.

Από τότε ακολούθησε µια ασύλληπτη πορεία που µετέβαλε το T-33 σε πραγµατικό στυλοβάτη της Αεροπορίας, καθώς πέρα από την εκπαίδευση των Ικάρων (µέχρι τα µέσα της δεκαετίας του 1970), ανέλαβε πληθώρα άλλων αποστολών.

Η πορεία πάντως αυτή έµελλε να καθυστερήσει για λίγο, καθώς το επόµενο T-33  παραδόθηκε πολύ αργότερα, τον Απρίλιο του 1952 και τα επόµενα δύο άργησαν ακόµα περισσότερο.

Αυτή η αργοπορία επηρέασε και το πρόγραµµα των F-84G, η καινοτοµίες των οποίων επέβαλαν για τους πιλότους την απόκτηση εµπειρίας σε αεριωθούµενα, καθώς µάλιστα το 84G  δε διέθετε διθέσια έκδοση.

Η Ελλάδα τελικά παρέλαβε συνολικά 176 T-33, κυρίως από τις Η.Π.Α και τον Καναδά (23 αεροσκάφη Mk.III).

Τα Mk.III έφεραν δύο πολυβόλα Browning M-3 των 12,7 mm µε 300 Β.Α.Ο και βόµβες Μ-64 των 500 lbs, Μ-65 των 1.000 lbs ή ρουκέτες των 2,75’’.

Επιπλέον ήταν δυνατή η µεταφορά βοµβών napalm και φυσικά εκπαιδευτικών πυροµαχικών, όπως τα βοµβίδια BDU-33.

Η αξιοποίησή τους ξεκίνησε ουσιαστικά από το 1952, όταν εντάχθηκαν προσωρινά στην 337 Μ.∆. Στις 8 / 7 / 1952 συγκροτήθηκε στην Ελευσίνα (112 Π.Μ) το Κέντρο Μετεκπαιδεύσεως Αεριωθουµένων, που στις 27 / 10 / 52 µετονοµάστηκε σε Κέντρο Μετεκπαιδεύσεως και Οργάνων Αεριωθουµένων, για τη συνδυασµένη εκπαίδευση των Ιπταµένων τόσο στον τύπο, όσο και την ενόργανη πτήση.

Έκτοτε τα T-33 ανέλαβαν την προκεχωρηµένη και επιχειρησιακή εκπαίδευση των Ικάρων, µέχρι την αντικατάστασή τους στο ρόλο αυτό από τα νεώτερα T-2E.

Στη συνέχεια ανέλαβαν πληθώρα ρόλων, ενώ µοιράστηκαν σε ανεξάρτητα Σµήνη των Πτερύγων Μάχης, ανάλογα µε τις ανάγκες που προέκυπταν κατά καιρούς, κυρίως για την πτητική εξάσκηση των άπειρων Ιπταµένων στις διάφορες Μονάδες.

Ο πατριάρχης της αεριώθησης στην Ελλάδα υπηρέτησε επί 49 συναπτά έτη µε τα Ελληνικά χρώµατα, µη έχοντας ξεπεραστεί από κανένα άλλο αεροσκάφος µέχρι σήµερα, εκτός από το C-47 Dakota.

Τα φορτία µπορούσαν να αναρτηθούν σε τέσσερεις φορείς κάτω από τις πτέρυγες και ορισµένα και στα ακροπτερύγια.

Οι Καναδοί είχαν υιοθετήσει και διαφορετικό κινητήρα, το Βρετανικό Rolls Royce Nene RN, ο οποίος απέδιδε 5.092 λίβρες ώσης (2.310 kgr) οριακά ασθενέστερος από τον Allison J33-A-35 των  5.393 λιβρών (2.446 kgr) που έφεραν τα αεροσκάφη Αµερικανικής κατασκευής.

Τα τελευταία χρόνια της καριέρας τους ορισµένα είχαν τροποποιηθεί µε σύγχρονα εκτινασσόµενα καθίσµατα δυνατότητας 0-0 τύπου Martin Baker.

Όσα είχαν επιφορτιστεί µε τις αποστολές ρυµούλκησης στόχων είχαν βαφεί µε ζωηρό πορτοκαλί χρώµα για λόγους ασφαλείας.

Σταδιακά σε αρκετά αεροσκάφη άλλαξαν οι τεχνητοί ορίζοντες J-8 µε πιο σύγχρονους τύπου MM-1.

Μετά από 50 χρόνια συναπτής παρουσίας στους Ελληνικούς ουρανούς, συγκέντρωσαν περί τις 450.000 ώρες πτήσης, από τις οποίες 23.000 σε αποστολές ρυµούλκησης στόχων.

Περίπου 1.200 Ίκαροι εκπαιδεύτηκαν στα χειριστήριά του, γεγονός που από µόνο του δικαιολογεί το προσωνύµιο «∆ασκάλα» που του είχαν αποδώσει οι χειριστές του.

Ο τύπος εµφάνισε ιδιαίτερα χαµηλό δείκτη ατυχηµάτων, µε µόλις 15 µείζονα ατυχήµατα στη διάρκεια της πολύχρονης καριέρας του.

Η τελευταία έκλεισε στις 19 / 1 / 2000, µε την απόσυρση των 3 τελευταίων T-33 από την ενεργό υπηρεσία, µετά από σχεδόν µισό αιώνα.

Σηµαντικό πλήθος των Ιπταµένων της σηµερινής Π.Α. έχει µικρή η και µεγάλη πρότερη εµπειρία µε αυτό το αειθαλές αεροπλάνο.

Τα αεροσκάφη άρχισαν να παραδίδονται στην Ελευσίνα, που αποτελούσε την εποχή εκείνη των πυρήνα όλων των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων της Ε.Β.Α.

Το RT-33

Είκοσι από τα αεροσκάφη που παραδόθηκαν ήταν   RT-33, ειδικά τροποποιηµένα για αποστολές αεροφωτογράφησης, στα οποία το πίσω κάθισµα είχε αντικατασταθεί από ειδικό εξοπλισµό, ενώ στο ρύγχος έφεραν φωτογραφικές µηχανές Κ-14 και Κ-18. Συνολικά µπορούσαν να φέρουν δύο µηχανές, µία για κατακόρυφη και µία για πλευρική φωτογράφιση.

Τα RT-33 εντάχθηκαν αρχικά στην 335 Μοίρα µε έδρα την 112 Π.Μ, τον Οκτώβριο του 1953. Σύντοµα (26 / 11 / 1953) απορροφήθηκαν από το νεοσυσταθέν 348 Σ.Τ.Α.

Το Σµήνος αυτό µετεγκαταστάθηκε στην 110 Π.Μ στις 7 / 7 / 1954 και σύντοµα (24 / 4 / 1955) εξελίχθηκε στην 348 Μ.Τ.Α µε έδρα και πάλι την 110 Π.Μ.

Η παραλλαγή αυτή σταµάτησε σύντοµα την καριέρα της στην ΕΒΑ (Ιούλιος 1957), καθώς η παραλαβή των σύγχρονων RF-84F τα οδήγησε στη γαλλική Αεροπορία, η οποία τελικά τα κράτησε επιχειρησιακά έως το 1980.

Μια «δασκάλα» για όλες τις δουλειές

Το πλήθος των αποστολών  που κατά καιρούς εκτέλεσαν τα T-33 προκαλούν… ζάλη. Το κατατάσσουν σε ένα από τα πλέον πολύτιµα αεροσκάφη που είχε ποτέ στις τάξεις της η Π.Α. Συνοπτικά τα είδη των αποστολών στις οποίες αξιοποιήθηκε επί µισό αιώνα ήταν οι εξής:

Προκεχωρηµένη και Επιχειρησιακή Εκπαίδευση Αέρος.

Εκπαίδευση στην πτήση µε όργανα.

Εξοικείωση των νεοτοποθετηµένων Ιπταµένων των Πτερύγων Μάχης µε την περιοχή και τις διαδικασίες των αεροδροµίων. Ιδιαίτερα στις περιπτώσεις όπου οι τύποι µαχητικών δε διέθεταν διθέσιο (π.χ. F/RF-84F, Mirage F-1CG), η εξοικείωση µε τις τοπικές διαδικασίες και ιδιαιτερότητες και η εκπαίδευση στην πτήση µε όργανα εκτελείτο αποκλειστικά µε T-33, προσφέροντας την απαραίτητη εκπαίδευση και αυτοπεποίθηση στους νέους πιλότους που περνούσαν στα cockpit των µονοθέσιων, εκεί που ή πρώτη αλλά και όλες οι επόµενες πτήσεις ήταν «solo» (µόνος).

∆ιατήρηση της πτητικής ικανότητας Ιπταµένων που υπηρετούσαν εκτός Μοιρών.

Μεταφορές στρατιωτικού ταχυδροµείου.

Μεταφορές VIP.

Μεταφορές πληρωµάτων αεροσκαφών επιφυλακής.

Μεταφορές τεχνικών για αποκατάσταση βλαβών.

Ρυµούλκηση στόχων SK-4 στο Πεδίο Βολής Κρήτης.

Αναµετάδοση επικοινωνιών (relay).

∆ηµιουργία διαδρόµων (corridors) µε τη ρίψη chaff για παραπλάνηση του εχθρικού δικτύου radar επιτήρησης αέρος. Για το σκοπό αυτό χρησιµοποιούσαν ατρακτίδια ALE-2.

Εκπαίδευση του προσωπικού των φίλιων radar επιτήρησης αέρος σε αποστολές αναχαίτισης.

Εκπαίδευση µονάδων αντιαεροπορικών όπλων και πυραύλων του Στρατού Ξηράς στην αντιµετώπιση εναέριων απειλών.