Αρχαιολόγοι στο Ιράκ ανακάλυψαν δύο δίδυμους ναούς χτισμένους ο ένας πάνω στον άλλο. Ο νεότερος, ελληνιστικός ναός χρονολογείται στον τέταρτο αιώνα π.Χ. και μπορεί να έχει σχέση  με τον Μέγα Αλέξανδρο.

Στο ναό ανευρέθηκε μια επιγραφή στην αραμαϊκή και μια στην ελληνική που αναφέρεται στον «δότη δύο αδελφών» — μια πιθανή αναφορά στον Μακεδόνα βασιλιά, ο οποίος κατέκτησε μεγάλο μέρος του γνωστού κόσμου κατά τη διάρκεια της 13χρονης βασιλείας του από το 336 π.Χ. έως το 323 π.Χ.

Το γεγονός ότι ο ναός βρίσκεται στην αρχαία Βαβυλώνα, τόπος όπου πέθανε ο Μέγας Αλέξανδρος το 323 π.χ. και η κατασκευή του χρονολογείται από τον 4ο αιώνα π.χ. δημιουργούν εύλογες απορίες για τι σχέση μπορεί να έχει η τοποθεσία με τον χαμένο τάφο του Μακεδόνα στρατηλάτη.

Αρχαιολόγοι από το Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου ανακάλυψαν τον παλαιότερο ναό ενώ διεξήγαγαν ανασκαφές στο Girsu, μια πόλη των Σουμερίων που σήμερα είναι γνωστή ως Tell Telloh στο νοτιοανατολικό Ιράκ.

Οι ανασκαφές αποτελούν μέρος μιας συνεχιζόμενης επιχείρησης που διεξάγεται από το μουσείο, γνωστό ως The Girsu Project, το οποίο επικεντρώνεται στην εκμάθηση περισσότερων στοιχείων για την ιστορία της πόλης.

Τα απομεινάρια του παλαιότερου, σουμεριακού ναού βρέθηκαν θαμμένα «στο ίδιο ακριβώς σημείο» με τη νεότερη κατασκευή, η οποία ήταν αφιερωμένη στον «Έλληνα θεό Ηρακλή και τον αντίστοιχο των Σουμερίων, τον ήρωα θεό Ningirsu [επίσης γνωστό ως Ninurta]», αναφέρει ο Σεμπάστιαν Ρέι, ένας εκ των αρχαιολόγων  και επιμελητής της Αρχαίας Μεσοποταμίας στο Βρετανικό Μουσείο που ηγήθηκε της ανασκαφής.

Το γεγονός ότι ο ένας ναός υψώθηκε στον ίδιο χώρο όπου βρισκόταν κάποιος άλλος  1.500 χρόνια νωρίτερα δεν μπορεί να είναι τυχαίο και ο χώρος πρέπει να είχε κάποια συγκεκριμένη και συμβολική  σημασία για τους κατοίκους της Μεσοποταμίας, είπαν οι ερευνητές.

«Δείχνει ότι οι κάτοικοι της Βαβυλωνίας τον τέταρτο αιώνα π.Χ. είχαν τεράστια γνώση της ίδιας της ιστορίας τους», είπε ο Ρέι.

«Η κληρονομιά των Σουμερίων ήταν ακόμα πολύ ζωντανή».

Κατά την εξερεύνηση της τοποθεσίας του διπλού ναού, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν μια ασημένια δραχμή θαμμένη κάτω από έναν βωμό ή ένα ιερό, καθώς και ένα τούβλο με την επιγραφή των «δύο αδελφών».

«Η επιγραφή είναι πολύ ενδιαφέρουσα γιατί αναφέρει ένα αινιγματικό βαβυλωνιακό όνομα γραμμένο στα ελληνικά και στα αραμαϊκά», είπε ο Ρέι.

«Το όνομα “Adadnadinakhe”, που σημαίνει “Adad, ο δωρητής των αδελφών”, επιλέχθηκε ξεκάθαρα ως τελετουργικός τίτλος λόγω του αρχαϊκού τόνου και της συμβολικής του σημασίας. Όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι το όνομα ήταν εξαιρετικά σπάνιο.»

Η ίδια η επιγραφή είναι ένα «νεύμα» προς τον Δία, ο οποίος συχνά συμβολίζεται με έναν κεραυνό και έναν αετό.

«Και τα δύο αυτά σύμβολα βρίσκονται στο νόμισμα, το οποίο θα είχε κοπεί στη Βαβυλώνα υπό την εξουσία του Μεγάλου Αλεξάνδρου», είπε ο Ρέι.

«Δείχνει τον Ηρακλή σε νεανική ηλικία ρτρέτο που θυμίζει έντονα τις αναπαραστάσεις του Μέγα Αλέξανδρου στη μια πλευρά, με τον Δία στην άλλη».

«Ο Δίας επίσης έχει «αναγνωρίσει» τον Μέγα Αλέξανδρο ως γιο του μέσω του μαντείου του Άμμωνα», είπε ο Ρέι.

«Έγινε κυριολεκτικά ο “δωρητής των αδελφών” επειδή επιβεβαίωσε έναν αδελφικό δεσμό μεταξύ του Αλέξανδρου και του Ηρακλή.»

Ωστόσο, οι ερευνητές δεν γνωρίζουν ακόμη εάν ο Μακεδόνας βασιλιάς επισκέφτηκε πράγματι την τοποθεσία.

«Μπορεί να είχε την ευκαιρία να πάει εκεί, είτε κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη Βαβυλώνα, είτε κάνοντας μια παράκαμψη στο δρόμο προς την  Σούσα», είπε για να αποδώσει την ανακάλυψη της ασημένιας δραχμής στο γ3γονός ότι   «Μπόρεσε να πληρώσει τους στρατιώτες του αφού κατέλαβε τη Βαβυλώνα, επειδή του παραδόθηκαν τα ταμεία της πόλης.

Αυτό σήμαινε ότι ο Αλέξανδρος και οι στρατηγοί του είχαν τον έλεγχο του πλούτου της περιοχής και πιθανώς χρησιμοποιούσαν βαβυλωνιακό ασήμι για να κόψουν τα πολλά νομίσματα που χρησιμοποιήθηκαν στην πόλη.»

Εκτός από τα τεχνουργήματα, οι ερευνητές βρήκαν επίσης προσφορές που συνήθως δίνονταν μετά από μάχη, συμπεριλαμβανομένων πήλινων ειδώλων στρατιωτών.

«Τα ειδώλια που νακαλύφθηκαν, τα οποία προέρχονται από μια σειρά από μέρη στον ελληνιστικό κόσμο, πρέπει σε πολλές περιπτώσεις να έχουν μεταφερθεί στο ναό από επισκέπτες», είπε.

«Μεταξύ αυτών είναι οι έφιπποι Μακεδόνες, που έχουν ισχυρούς δεσμούς με τον Αλέξανδρο»

 «Σε συνδυασμό με τα σαφή σημάδια μιας αλεξανδρινής παρουσίας στο ιερό, αυτό δημιουργεί την ενδιαφέρουσα πιθανότητα ότι ο Αλέξανδρος συνέβαλε άμεσα και ενεργά στην επανίδρυση του ναού ή και ότι περιλάμβανε ένα μνημείο για τον αποχωρήσαντα Μακεδόνα μετά τον πρόωρο θάνατό του», κατέληξε ο Ρέι.

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ